Ұстаздар сайты u-s.kz Сайттың атауы www.u-s.kz
» » Символдық мәліметтермен жұмыс тәсілдері


Символдық мәліметтермен жұмыс тәсілдері

Символдық мәліметтермен жұмыс тәсілдері

№20

Сабақтың

9- СЫНЫП.

І

тақырыбы:

Символдық мәліметтермен жұмыс тәсілдері (1 сағ)

 

мақсаттары:

1. Символдармен, мәтінмен атқарылатын жұмыстар туралы жалпы түсінік беру, программалауда Паскаль оперторларын тиімді қолдану дағдысын қалыптастыру.

2. Программаны ықшам, сапалы жазу дағдысын дамыту.

3. Программа мәтінін, нәтижелерін экранға шығару интерфейісіне  эстетикалық талап қоя білу.

 

көрнекілігі:

Паскаль редакторы – Паскал АВС, интарктивті тақта, Power Ponit, плифчарт презентациялары (көкпен жазылғандар плифчартқа салынады, оқушылар дәптерге жазады).

 

түрі:

Теориялық сабақ (лекция).

ІІ

барысы: 

(2 мин)

 

 

 

 

 

(3 мин)

Ұйымдастыру.

  1. Оқушыларды түгелдеу, журнал толтыру, оқушылардың дәптерлерін, оқулықтарын қарап шығу.
  2. Сынып, тақта, парта  тазалығын қарап шығу, қажет болса ескертулер жасау.
  3. Оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІІ

Үй тапсырмасымен жұмыс.

Оқулықтан 7.4 (177 бет).

С-тапсырмадағы сабақта қарастырылмаған процедуралар туралы анықтамалар жазып келу. (181 бет)

 

IV

Жаңа сабақ

Лекция

(25 мин)

1. Символдық және мәтіндік ақпараттардың типтері.

1, ., 0 а, б   - символдар

01 рррр мектеп ... – сөздер

Паскалда символдар тізбегін жол /литер/ /строка/ дейді. Сөздермен, символдармен жұмыс істейтін шамаларды жолдық немесе литерлік шамалар д.а. Паскалда жеке таңбаның типі CHAR деп аталды. Ал, жолдың типі STRING д.а.

chr(x) – x коды бойынша таңбаны анықтайды.

  Char     – айнымалының мәні жеке символ болатынын білдіретін тип,

  String   -  айнымалының мәні сөз/сөйлем екенін білдіретін тип, мәндегі символдар саны 256-дан аспауы керек.

  Text     -  мәтіндік тип, файл аттарын белгілеуде қолданылады.

Компьютердегі барлық таңбаны коды б/шы басып шығаратын программа жазыңыз:

ord(sh) – sh таңбасының ASC кодын анықтайды.

Program kody;

Var i:integer;

Begin

            I:=0;   

Repeat

            Writeln(I,’   ‘,chr(i));

            I:=i+1;

            Until i>255;

program kody2;

var tanba:char;

                        label 10,20,30;

begin

10:Write(‘таңба енгізіңіз ‘);

Read(tanba);

If tanba=’0’ then goto 20;

Writeln(tanba,’   ‘,ord(tanba));

goto 10;

20:End.

 

2. Символдармен жұмыста жиі қолданылатын стандартты функциялар.

Атауы

Процедура немесе функция

Шаманың типі

әрекеті

Chr(x)

функция

x - integer

Х санын сиволға түрлендіреді

Odd(x)

функция

x - integer

=True,егер х -тақ,  =False х -жұп болса

Inc(x)

процедура

x - реттік

X-ті  1-ге арттырады

Dec(x)

процедура

x - реттік

X-ті  1-ге кемітеді

Inc(x,n)

процедура

x - реттік, 
n - бүтін

X-ті  n-ге арттырады

Dec(x,n)

процедура

x - реттік, 
n - бүтін

X-ті  n-ге кемітеді

Random(x)

функция

x - integer

0 мен x-1 аралғынан кездейсоқ сан табады

Random

функция

 

(0..1) аралғынан кездейсоқ сан табады

3. Мәтінмен /сөз-сөйлем/ жұмыста жиі қолданылатын функциялармен процедуралар.

Атауы

Процедуранемесе функция

Шаманың типі

әрекеті

Length(s)

функция

s - string

S –жолының ұзындығын анықтайды. /Қанша әріп бар?/

Copy(st,poz,n)

функция

st – string

poz,n-integer

St-сөзінің poz-нөмірінен бастап қатар тұрған n-символды көшіріп алады

Delete(st,poz,n)

процедура

 

St-сөзінің poz-нөмірінен бастап қатар тұрған n-символды өшіреді

Insert(s1,s2,n)

процедура

s1,s2,- string, n - integer

S1-сөзін s2-cөзіне n-нөмірінен бастап тіркеп жазады

Pos(s1,s2)

функция

S1, s2- string

s1 кіші сөзі s2-ұзын сөздің ішінде барма/жоқпа, соны анықтайды (егер жоқ болса нәтиже 0)

Str(i,s)
 

процедура

s- string, i- integer,

і санын симол типіне өңдеп, нәтижесін s мәні ретінде жазады

Val(s,і,code)

процедура

s - string, і - integer, real

code - integer

Сөз ретінде берілген s санын бүтін н/е нақты санға ауыстырып, нәтижені i-дың мәні ретінде жазады. Қате жоқ болса code=0

UpCase(c)

функция

c - char

Латынның кіші әріптерін бас әріпке ауыстырады

Chr(i)

 

i- integer

ісанына сәйкес смиволды /әріпті ASC-код/ береді.

Ord(s)

 

s-chr

S символының бүтін сан түріндегі водын береді

V

Сынып жұмысы

(25 мин)

  1. ТАПСЫРМА:

А) Берілген сөзде қанша «а» әрібі бар екенін анықтайтын программа жазыңыз.

 

program a_sanau;

uses crt;

var i,n,k: integer;

    s: string;

begin

 write('tanbalar tizbegin engiz, ');

  read(s);

  n:=length(s);  k:=0;

   for i:=1 to n do

    if (s[i]='а') or (s[i]='a') then k:=k+1;

    writeln('sozdegi kichi "a"-lar sany - ',k);

end.  

С)  Оқулықтағы  121 беттегі 14 жаттығу;

/нұсқау: 0 мен 9 арасындағы сандардың АSC-кодтары 47- 59 аралығында жатады/.

 

program san_emes;

var i,n:integer;

    s:string;

begin

 write('tanbalar tizbegin engiz, ');

  read(s);

  n:=length(s);

   for i:=1 to n do

    if ((ord(s[i]))>47) and ((ord(s[i]))<59)

      then writeln(s[i],' ','san') else writeln(s[i],' ','san emes');

readln;

  1.          

 

 

ЛЖ №1

(15 мин)

 

 

ЛЖ №2

(15 мин)

 

 

 

Жоғардағы (kody, kody2) программасы бойынша мыналарды анықтаңыз:

  1. Орысша «А» әрібінің  ASC коды –
  2. Орысша «Я» әрібінің  ASC коды –
  3. Қазақша барлық әріптердің  ASC коды:

ә

і

ң

ғ

,

.

ү

ұ

қ

ө

һ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4. Барлық цифрлардың коды –

А-дан бастап 10әріптің АSC кодын анықтау

110 – 119 аралғындағы АSC кодатары бойынша таңбаны анықту

Үйге тапсырма

(5 мин)

Оқулықтан 4.3 (112 бет)

№11 жатт. /121 бет/

 

Соңғы жарияланған материалдар тізімі
Паскаль тіліндегі жиымдар
Процедуралар мен функциялар
Графиктік режім. Графикалық объектілерді программалау
FOR –DO, FOR –DOWNTO қайталау операторы
Repeat – Until қайталау опрераторы
Символдық және жолдық шамаларды қолданып есептер шығару
Паскаль тілінің қарапайым операторлары
Көп өлшемді жиымдармен (массивтермен) жұмыс
Паскаль тілінің параметрлі қайталану операторы (практикалық сабақ)
Паскаль тілінің параметрлі қайталану операторы (практикалық сабақ)
Бөлім: Уроки / Информатика | Көрсетілім: 4284 | Қосты: NA | Ілмек сөздер:
Информация
Посетители, находящиеся в группе Гости, не могут оставлять комментарии к данной публикации.
Бөлімдер
История
открытые уроки по истории
Педагогика
открытые уроки по педагогике
Биология
открытые уроки по биологии
Информатика
открытые уроки по информатике
Математика
открытые уроки по математике
Физика
открытые уроки по физике
Химия
открытые уроки по химии
Разное
открытые уроки
География
Открытые уроки по географии
русский язык