Популяция-түрлік деңгей. Эволюцияның бастапқы кезеңі

Басты бет » Уроки » Популяция-түрлік деңгей. Эволюцияның бастапқы кезеңі

Сайттан жүктеу

Сабақтың тақырыбы: Популяция-түрлік деңгей. Эволюцияның бастапқы кезеңі

1. Тақырыптық сөздік қор

2. Кілттік сөздер.

3. Қарама –қарсы сұрақтар.

4. Сыни сұрақтар.

І. Т.С.Қ. (5 мин)

Сабақтың мақсаты: Түр – эволюциялық процестің сапалы кезеңі жайында түсінік алады.

Білімділігі:Оқушылар түр түзілуі қалай жүретіні туралы білімдерін толықтырады.

Дамытушылығы: Биоинформатика және синергетика технологиясы негізінде оқушылар тақырыптағы түр өзара шағылыса алатын немесе шағылысуға қабілетті популяциядан тұратынын біледі.

Тәрбиелілігі: болашақта жер бетінде сирек кездесетін жануарлардың түрлерін сақтап қалуға тәрбиелеу.

І. Жаңа сабақты түсіндіру.

ІІ. Кілттік сөз.

1. Тіршілік

2. Метаболизм

4. Анаболизм

5. Онтогенез

6. Филогинез

7. Фототаксиз

ІІІ. Мәтінмен жұмыс. 6 минут

Қарама-қарсы сұрақтар:

1. Жер бетіндегі тіршілік ететін тірі организмдер қандай қышқылдардан тұрады? (нәруыздар, нуклейн қышқылдардан)

2. Тіршілік ұғымына алғаш анықтама берген қай ғалым? (Энгельс)

3. Тірі организмдерге қандай қасиеттер тән? (өсу, даму, өзгеру, тұқым қуалау т.б.)

4. Тірі организмдердің құрамына қандай элементтер кіреді?(оттек, азат, сутек, көміртек)

5. Қоршаған орта мен тірі организмдер арасында қандай процесс жүреді? (энергия алмасу)

6. Өлі табиғатта зат алмасу процесі болады ма және қалай жүреді? (су буға, мұзға топырақ шайылады)

7. Анаболизм процесі қалай жүреді? (тірі организмдер қоршаған ортадан түрлі заттарды қабылдап, өзінің тіршілігіне қажетті заттарға айналдырады және сол арқылы тіршілігін сақтайды)

8. Күрделі органикалық қосылыстар қарапайым заттарға ыдырайды да, сол организмнің тіршілігін сақтайтын? (катаболизм)

9. Тірі организмдердің көбейюі кезінде қандай малекула қызмет атқарады? (ДНК)

10. Тірі организмдердің көбейюі қандай қасиеттермен байланысты?(тұқымқуалаушылық)

11. Тірі организдердің өзгергіштік қасиеті неге байланысты? (тұқымқуалаушылық қасиеттерге байланысты)

12. Тірі организмдерге тән қасиеттерді ата? (өсу, даму)

13. Тірі организмдердің жекелей дамуы қалай аталады? (антогенез)

14. Тірі организмдердің тарихи дамуы қалай аталады? (филогенез)

15. Өсімдіктердің жарыққа қарап қозғалуын қалай атайды? (фототаксис)

16. ДНК-ның бір молекуласынан екі еселену арқылы неше молекула түзіледі? (екі молекула бір-біріне ұқсас)

17. ДНК-ның молекуласы қандай қышқылдардан тұрады? (аминқышқылдарынан)

18. АҚШ-тың таулы аймағында қоянның неше түрі және түр тармағы кездеседі? (23 түрі)

19. Антогенез дегенді қалай түсінесің? (тірі организмдердің жекелей дамуы)

20. Фототаксист қандай қызмет атқарады? (өсімдіктердің жарықа қарап қозғалуын)

21. ДНК молекуласы қандай қызмет атқарады? (тірі организмдердің көбеюіне)

22. Нәруыздар, нуклейн қышқылдары қандай қызмет атқарады? (жер бетіндегі тіршілік ететін тірі организмдерге нәр береді)

23. Екі еселену арқылы неше молекула түзіледі? (екі молекула)

24. Аминқышқылдары қандай молекуладан тұрады? (ДНК)

25. Тұқым қуалаушылық неге байланысты болады? (тірі организмдердің өзгергіштік қасиетіне байланысты)

ІV. Сыни тұрғыдан сұрақтар:

1. Тіршілік ұғымы жер бетіндегі барлық тірі организмдердің жиынтығы ма? (иә)

2. Тіршілік дегеніміз –тірі организмдердің ұрпақ қалдыруы ма? (иә)

3. Тіршілік ұғымының алғаш анықтамасын берген кім? (Энгельс)

4. Тіршілік ұғымы негізінен нәруыздар мен нуклейн қышқылдарынан тұрады ма? (иә)

5. Өлі табиғаттан тірі организмдерді өздеріне тән негізгі қасиеттері арқылы бірден ажыратуға болады ма? (иә)

6. Тірі организмдерде химиялық элементтер болады ма? (иә)

7. Тірі организмдер құрамындағы органикалық қосылыстардың екінші тобына азот жатады ма? (жоқ нәруыздар)

8. Органикалық қосылыстардың үшінші тобына көмірсулар мен майлар жатады ма? (иә)

9. Метоболизм гректің қандай ұғымын білдіреді? (өзгеру, алмасу)

10. Қоршаған орта мен тірі организмдер арасында үнемі заттар мен энергия алмасу процесі жүреді ме? (иә)

11. Өлі табиғатта зат алмасу болады ма? (иә)

12. Ыдырау деген ұғым қандай мағынаны білдіреді анаболизм бе, әлде катаболизм бе? (Катаболизм)

13. ДНК-ның бір малекуласынан екі еселену арқылы бір-біріне өте ұқсас қанша молекула түзіледі? (екі)

14. Тұқым қуалаушылық арқылы тірі организмдер өздерінің белгілерін, қасиеттерін және ерекшеліктерін кімдерге беріп отырады? (Ұрпақтарына)

15. Тірі организмдердің ерекшелігі қандай қасиетімен тікелей байланысты жүреді? (тұқым қуалаушылық)

16. Тірі организмдерге тән қасиеттің бірі –олардың өсуі ме, әлде дамуы ма? (екеуі де)

17. Тірі организмдердің жекелей дамуы қалай аталады филогенез бе, әлде онтагенез бе? (онтагенез)

18. Өсімдіктердің жарыққа қарап қозғалуы қалай аталады? (фототаксис)

19. Тірі организмдердің жекелей дамуы қалай аталады? (антогенез)

20. Тірі организмдердің тарихи дамуы ше? (филогенез)

21. ДНК –ның молекуласы қандай қышқылдардан тұрады? (аминқышқылдарынан)

22. АҚШ-тың таулы аймағында қоянның неше түрі кездеседі? (23)

V. Үйге тапсырма:

1. 14 кілттік сөз жазу.

2. Шығармашылық тапсырма: Қазақстанда Қызыл кітапқа енген жануарлар жайында анықтап, мәлімет жинақтау.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі


Эволюцияның дәлелдемелері

Жануарлардың көптүрлілігі және маңызы.

Тіршілік ету ортасы Экологиялық факторлар

Тіршілік. Тірі табиғаттың негізгі құрылымдық деңгейлері

Организмнің қоректену тізбектері мен зат және энергия алмасу

Ядроның құрылысы мен қызметі. Хромосомалар

Бейімделушілік-эволюция факторларының өзара әрекетінің нәтижесі

Негізгі генетикалық ұғым. Мендель заңы және оның тәжірибелері

Ақпараттандырылған сабақ

Тіршілік химиясы