Сөздердің түрлері

Атаушы
а) лексика-грамматикалық мағына береді 
ә) сөйлемнің белгілі мүшесі болады
б) шындық болмыстағы әр қилы құбылысты, ұғымды білдіреді 
Көмекші  
а) белгілі бір сөздің жетегінде жүреді 
ә) мағыналық дербестігі жоқ немесе солғындаған
б) сөз бен сөзді,сөйлем мен сөйлемді байланыстырады 
Одағай
а) ақиқат ұғымды білдірмейді 
ә) басқа сөздермен грамматикалық байланысқа түспейді 
б) әр түрлі көңіл-күймен байланысты айтылады 

Туынды сөз
а)Түбір сөзге жұрнақ жалғау арқылы жасалған сөз
ә)Жұрнақтар арқылы негізгі түбірлерден өрбіген сөздер
Туынды сөз (мысал) 
Ойна, тұзда, суырма, кеспе

Жалаң сөз
Құрамында бір ғана негізгі түбір бар сөздер 
Жалаң сөз (мысал)
Ауыл, қала, оқушы, кітапхана

Күрделі сөз 
а) құрамындағы ең кемі екі негізгі түбір бар сөз 
ә)ритм, ырғақ жағынан бірұдай, лексика – семантикалық жағынан біртұтас, лексика – грамматикалық жағынан бір бүтін тұлға болып бірлескен тұрақталған құрама сөз
б) кірігіп, бірігіп, қосарланып, тіркесіп, қысқарып жасалған сөздер
Күрделі сөз (мысал) 
Жиырма бес, әке-шеше,АҚШ, саңырауқұлақ

Кіріккен сөз 
а) компоненттердің я біреуі, я екеуі де бірдей әуелгі өз мағыналарынан айрылып, тұтасымен тұрып басқа бір жалпы мағынаны білдіретін сөз
ә) компоненттері фонетикалық жағынан әр қилы өзгерістерге ұшырап, бір-бірімен белгілі дәрежеде әр үндесіп, әрі ықшамдалып құралған күрделі сөз

Кіріккен сөз (мысал) 
Бүгін(бұл күн), биыл(бұл жыл), әкел(алып кел), әкет(алып кет)

Біріккен сөз 
Компоненттері мағына жағынан да, форма жағынан да елеулі өзгерістерге ұшырамай – ақ, өзара бірігіп, жинақталған біртұтас лексика-семантикалық мағына білдіретін күрделі сөз. EscortStars
Біріккен сөз (мысал)
Аққу, аққұтан, қаламсап, орынбасар, оттегі, Жұмабай.

Қос сөз 
Компоненттері я бір сөздің өзінің ешқандай өзгеріссіз қайталануынан, я оның бір сыңарының не бір буынының, не бір дыбысының өзгеріліп жамалуынан құралады немесе морфологиялық жағынан біртектес я синоним, я антоним сөздерден салаласып құралады. 
Қос сөз түрлері 
Қайталама қос сөз
Белгілі бір сөздің я қосымшасыз, я қосымшалы түрінің екі рет қайталануы арқылы, я сол сөздің не бір дыбысының немесе бір буынының өзгеріп қайталануы арқылы жасалған сөз.
Қайталама қос сөз (мысал) 
Қора-қора, мая-мая, үлкен-үлкен, ұсақ-ұсақ, бара-бара, үй-үйден, ат-мат, сарт-сұрт, қалт-құлт, ап-ашық.
Қосарлама қос сөз
Лексикалық мағынасы басқа – басқа екі түрлі сөзден құралады 
Қосарлама қос сөз (мысал) 
Ата-ана, үлкен-кіші, ертелі-кеш , жатса-тұрса, туған-өскен, алды-арты, іші-сырты.

Қысқарған сөз
Күрделі атаулардың ықшамдалып, қысқарған түрі 
Қысқарған сөз (мысал)
ҚазМҰУ,АҚШ, кеңшар, пединститут, ауатком, кг, мм

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Қос сөздер. Қайталама қос сөздер Лексика Қосымша түрлері. Жұрнақ Ашық буын Лексикология Антоним, синоним, омоним Тұрақты тіркес Морфология Шылау Біріккен сөзді тап

Бөлім: Уроки / Қазақ тілі | Көрсетілім: 8967 | Қосты: NA | Ілмек сөздер: