Кезең

Мұғалім әрекеті

Оқушылар әрекеті

І

Оқушылардың сабаққа дайындығын тексереді.

Оқушылар оқулықтарын, дәптерлерін, атластарын дайындап отырады.

ІІ

Жаңа тақырыптың жоспары:

1. Мұздықтар қалай пайда болады?

2. Қар жиегі дегеніміз не?

3. Тау мұздықтары мен жабынды мұздықтар дегеніміз не?

4.  Мұздықтардың маңызы.

Тірек білімдерді пайдалану үшін мынадай сұрақтарға жауап беріледі: 1. Су қандай күйлерде болады? 2. Мұздың қасиеттерін атаңдар. 3. Биіктеген   сайын ауаның температурасы қалай өзгереді?

Бұл тақырыпты меңгеруге проблемалық баяндау әдісі пайдаланылады. Мысалы, оқушылардың алдына тақырыптың өзекті идеясы – мұздықтардың маңызы жайлы мәселе қозғалады. Балалар, сендар мұздықтардың маңызы неде деп ойлайсыңдар? Жер шарындағы барлық мұздықтар ерісе, дүниежүзілік мұхит деңгейі 64 метрге көтерілетіндігін және оның қандай салдары болатынын білесіңдер ме? Ал неліктен таулардың шыңдарын жыл бойы мәңгі қар басып жатады? Осы сұрақтарға жауап беру үшін «мұздықтар», «қар жиегі», «тау мұздықтары», «жабынды мұздықтар» ұғымдары қалыптастырылады. Жабынды мұздықтарды меңгерту үшін оқулық мәтінін оқып шығыңдар деген тапсырма береді. Ал тау мұздықтарының көлемі әлдеқайда шағын. Олар Жер шарындағы биік таулардың басында болады. Естеріңе түсіріңдер, олар қай таулар? Ал Қазақстандағы ең ірі тау мұздығы Үле Алатауындағы Корженевский мұздығы. Оның ұзындығы 12 км.

Оқушылар мұғалімнің әңгімесін тыңдап отырып, ең алдымен сабақтың мақсатымен, мақсатына байланысты сабақтың жоспарымен танысады.

Мұғалімнің кіріспе сұрақтарына жауап береді: 1. Су табиғатта сұйық, қатты , газ күйінде кездеседі. 2. мұз қатты, суық, мөлдір, кристалдардан тұрады. 3. Биіктеген  сайын ауаның температурасы төмендейді.

Ал  жаңа ұғымдардың мағынасын толық түсіну үшін оқулық мәтініндегі «мұздықтар» және «қар жиегі» ұғымдарының анықтамаарын дәптерлеріне жазады. Олардың қандай жағдайда пайда болатындығын айтып, тадағы жауған қардың жыл бойы ерімей, жинақтала беретін биіктігін белгілейтін шартты сызық «қар жиегі» немесе «қар шекарасы» аталатындығын айтады. Мұздықтар тау мұздықтары және жабынды болып бөлінетінін айқындау үшін «Мқздықтар» тақырыбының 2 пункті оқиды. Жабынды мұздықтар жер бетіндегі мұздықтар көлемінің 98%-н құрайды. Олар Антарктида, Гренландия, Арктиканың біраз аралдарын алып жатыр (картадан көрсетеді).

Тау мұздықтарын меңгергенде картадан Жер бетіндегі биік тауларды: Гималай, Памир, Тянь-Шань, Альпі, Кордильер, Анд тауларын көрсетеді.

Оқушылар Қазақстанның физикалық картасынан Корженевский мұздығының географиялық орнын табады. Мұздықтардың маңызы жайлы оқушылардың әрбіреуі өз пікірін айту арқылы ашылады.

ІІІ

Тақырыпты бекіту үшін оқулық соңындағы сұрақтарды  береді. Сонымен қатар жарты шарлар картасы бойынша дүние жүзіндегі ірі таулардағы мұздықтар және жер бетіндегі жабынды мұздықтарды көрсету  тапсырмасын береді. 

Тақырыпты бекіту үшін оқулық соңындағы сұрақтарға жауап береді. Сонымен қатар жарты шарлар картасы бойынша дүние жүзіндегі ірі таулардағы мұздықтар және жер бетіндегі жабынды мұздықтарды көрсетеді

ІV

Сабақты қорытындылау үшін оқушыларға сұрақтар қояды: Бүгінгі сбақта не білдіңдер? Сабақ несімен қызықты болды?

Оқушылар мұғалімнің сұрақтарына жауап бере отырып сабақты қорытындылайды: бүгінгі сабақта біз мұздықтар туралы білдік. Тау мұздықтары, жабынды мұздық не екенін білдік. Сонымен қатар жер бетінде мұздықтар түрлері қайда шоғырланған, Қазақстандағы ең ірі мұздықты білдік.

V

Оқушыларды сабаққа қатысу белсенділігіне қарай, жауаптарының дұрыстығына қарай бағалайды. Бағаларын күнделіктеріне қойып береді.

Оқушылар алған бағаларын тыңдап, күнделіктеріне қойдырып алады.

VІ

Үй тапсырмасы: §47 қайталау. Анықтамаларды жаттау.

Үй тапсрымасын күнделіктеріне жазып алады.