Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы

Сабақтың тақырыбы:  Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы

Сабақтың мақсаты

білімділік: оқушылардың алған білімдерін жүйелі айта білуге үйрету, білім деңгейін көтеру

дамытушылық: оқушылардың алған білімдерін толықтыру, ойлау  қабілеттерін дамыту.

тәрбиелік: оқушылардың  тілге деген  қызығушылығын арттыру сауатты, көркем жазуға баулу.

Сабақтың типі: бекіту сабағы

Сабақтың әдісі: оқу, талдау, сұрақ-жауап, салыстыру

Сабақтың көрнекілігі: суреттер, (көне түрік, араб, латын) алфавиттері

САБАҚТЫҢ  БАРЫСЫ.

І. Ұйымдастыру кезеңі.      Оқушылармен  амандасып, оларды түгендеу;

оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру; оқушылардың назарын сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын  тексеру.

ІІІ. Жаңа сабақ. Мұғалімнің сөзі.

-         Балалар, бүгін біз сабақта «Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы» деген тақырыпты қайталаймыз. Біздің сабағымыздың мақсаты: әр түрлі тапсырмаларды орындау арқылы  білімдеріңді жүйеге келтіріп, пысықтап бекітеміз, осы тақырыпты сендер қалай меңгергендеріңді анықтаймыз.

-         Алфавитердің пайда болуы мәдениет халықтарымен тығыз байланыста болған.Осы мәліметтер жөнінде Афет деген оқушыма сөз.

Қорытынды:

1. Біздің ата-бабаларымыз  осы жазуларды өз өмірлерінде қолданған.
2. Сол кездегі жазу  мәдениеті  мен салт-дәстүрлері  бірге дамыған.
3. Қазіргі кезде біз үшін осы жазулардың берер тәрбиесі өте мол.
4. Қазіргі біздің заманымызда  ертедегі ата-баларымыздың алфавитерін  білуге тырысуымыз қажет.
5. Сондықтан да біздің Солтүстік Қазақстан Мемлекеттік университетінде қазақ филология кафедрасында түркі тілінен сабақтар өткізіледі.
6. Ал  араб жазуын  қазіргі кезде  балаларға мешіттерде арнайы  курстар  жүргізіледі.
7. Ал біздің мектепте латын  және  кириллица   тілдері бойынша сабақтар өткізіледі.

 

МҰғалі.  Міне, оқушылар, қарасаңдар қай ғасырлардағы болсын алфавиттердің маңызы зор екен. Солай ғой,  балалар? (әрине)

Жұмысымызды қорытындылау үшін келесі тапсырма. Мен осы топқа ...

IV. Пысықтау.  Ал енді, сендермен алфавиттер туралы алған мәліметтерді тағы да қайталау үшін мынадай грамматьикалық тапсырмалар орындаймыз.

1-тапсырма. Берілген  сөз тіркестерді қазақ тіліне аударыңдар

1. Древняя письменность, близки друг другу, возникает необходимость, написанный на арабском языке, перейти на латинский алфавит, на основе русского алфавита, очень удобно, современный казахский алфавит.

2-тапсырма:

2. Көне түркі жазуы – түркі тілдес тайпалардың тұңғыш әріптік жазуы.

Древнетюркская письменность – это первое буквенное письмо для тюркских племен.

3. Культура  и письмо развивались в тесной взаимосвязи.                                     Жазу тілі мен мәдениет  өзара  тығыз байланыста  дамып отырған.  
4. Ұлы Жібек жолымен бірге қазақ жерінде ғылым, өнер, мәдениет қалыптасып  дамыды.                                                                                                                                 На казахской земле вместе с наукой, культурой, искусством развивался и Шелковый путь.

3-тапсырма. Берілген сөйлемдерде көп нүктенің орнына керекті жалғауларын жазып,  анықтаңдар.

1. Қазақ тіл... түркі тіл... ... тобы... жатады.
2. Қазақ... көне және қазіргі кітаптар... бірнеше алфавит... жазылып, жарық көрді.
3. Орта Азия... ұлы ғалымдар..., тарихшылар... араб жазуы... орта ғасмыр... дейін пайдаланған.

3-тапсырма.  сендер шағын әңгіме-эссе  жазыңдар осы тыңдап алған алфавит туралы мәліметтер арқылы.  (5 мин)

V. Бекіту. Орындаған тапсырмаларды тыңдау, қателер болса, оларды жөндеу.

IV. Қорытынды Сонымен, балалар, бүгінгі сабағымызда  алфавиттер тақырыбын аяқтадық. Менің ойымша,  сендер алған мәліметтер болашақ өмірде қажет болады.

IV. Бағалау.  Сендер бүгін жұмысқа белсенді қатыстыңдар, мен сендерге жақсы баға қоямын.

VI. Үй тапсырмасы.  І  деңгей.  Диалог құрастыру.

ІІ  деңгей.  Диалог пен сөзжұмбақ құрастыру.

ІІІ деңгей. «Көне түрік тілі мен қазіргі қазақ тілінде байланысы сақталды ма?» деген тақырыпқа 

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Қазақ халқы қалыптасыуының ежелгі және орта ғасырлардағы тарихи кезеңдері Көне дәуірдегі Қазақстан жеріндегі ежелгі этникалық үдерістер Қазақ тілі тарихындағы алфавиттердің ауысуы Қазақ тілі сабағында 7 сынып Қазақ тілін зерттеген ғалымдар Қазақ тілінің сөздік құрамының жазба түрдегі Бастауы көне түркі жазбалары Түркі тілдерінің жинағы Орта ғасырларда қазақ жерінде рухани мәдениеттің дамуы Сөз таптары Сөз таптары

Бөлім: Уроки / Қазақ тілі | Көрсетілім: 1879 | Қосты: Жетписова Райхан Жанибековна | Ілмек сөздер: