Ұстаздар сайты u-s.kz Сайттың атауы www.u-s.kz
» » Түркі тілдерінің жинағы


Түркі тілдерінің жинағы

Сабақтың тақырыбы: Түркі тілдерінің жинағы

Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Түркі халықтарының тілдерінің өзіндік ерекшеліктері туралы түсінік беру
Дамытушылық: Оқушылардың жеке қабілеті мен белсенділігінің дамуына жол аш, шығармашыл тұлға қалыпастыру. Өз бетімен ізденуге дағдыландыру.
Тәрбиелік: Оқушы бойына тарихи сананы қалыптастырып, ұлттық рухты еге отырып, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, түсіндіру
Көрнекілігі: бүктеме, суреттер, 
Сабақтың барысы:
І Ұйымдастыру
1. Сәлемдесу 
2. Сынып оқушыларын түгелдеу
3. Сабаққа назарын аудару
ІІ Үй тапсырмасын сұрау
ІІІ Жаңа сабақ
   Тіл адамдардың өзара түсінісу, қарым-қатынас жасау қажеттіліктерін өтеу нәтижесінде пайда болды, қалыптасты, жетілді.
   Түркітану ғылымында түркі тілдерінің дамуын алты кезеңге бөліп қарастырады. Түркі тілдері көне дәуір аталатын заманға дейін де алтай, ғұн дәуірі сияқты кезеңдерді бастан өткізген көрінеді. Ал жазба мәлімет, деректер түркі халықтарының тас кітаптарында жатыр. Түркілер оларды «бітіг таш» деп атаған. «Бітіг» жазу дегенді білдіреді. Сонда бұл – тастағы жазу деген сөз. Демек, ертедегі түркі халықтары өзіне тән алфавиттік жүйесі, емлесі бар жазуды дүниеге әкелген. Ескерткіштер сол замандағы түркі тектес халықтың бәріне ортақ тіл болған деуге болады. Ескерткіштердегі сөздердің басым көпшілігі қазір де сол қалпында қолданылады. Мысалы, ескерткіште тағ, таш, қазақ тілінде тау, тас.
   Бұлардың қатарына үч- үш, қара, төрт, қыш – қыс, ата, апа, көз, арқа, тай, ат, ер, алтун – алтын, көңүл – көңіл сияқты толып жатқан сөздерді қосуға болады.
  Қазақ тілі қыпшақ-ноғай тіліне жатады. Оның басқа топтағы тілдерден мынадай айырмашылықтары бар
1.Жалпытүркілік сөз соңында (ш) дыбысының орнына қазақ тілінде (с) дыбысы қолданылады. Таш – тас, қыш – қыс.
Қазақша Қырғызша Өзбекше Татарша
ана
іні
жүрек
тіс
Эне
Ини
Жүрөөк
тіш Она
Ини
Юрак
тиш Ана
Эне
Йөрек
теш

ІV Сабақты пысықтау

Ежелгі түркі жазулары мен қазақ тілінің арасында қандай ұқсастықтар бар?
V Сабақты қорытындылау
VІ Үйге тапсырма: Түркі халықтарының  тіл ұқсастықтарын дәлелдейтін сөздер жазып келу


Соңғы жарияланған материалдар тізімі
Тізімдерді нөмірлеу және маркерлеу. Мәтінді бағандарға бөлу
Ежелгі түркі жазулары
Қазақ тілінің сөздік құрамының жазба түрдегі Бастауы көне түркі жазбалары
Тоныкөк
Орхон - Енисей жазба ескерткіштері
Әбу Насыр әл-Фараби
Әбу Насыр әл-Фараби өлеңдері
Сүлеймен Бақырғани. Құтты білік
Кодекс Куманикус
Құтып. «Хұсрау-Шырындағы» мақал-мәтелдер
Бөлім: Уроки / Ашық сабақтар | Көрсетілім: 5709 | Қосты: NA | Ілмек сөздер:
Информация
Посетители, находящиеся в группе Гости, не могут оставлять комментарии к данной публикации.
Бөлімдер
История
открытые уроки по истории
Педагогика
открытые уроки по педагогике
Биология
открытые уроки по биологии
Информатика
открытые уроки по информатике
Математика
открытые уроки по математике
Физика
открытые уроки по физике
Химия
открытые уроки по химии
Разное
открытые уроки
География
Открытые уроки по географии
русский язык