Математика сабағында ойын есептерін пайдалану 

Тақырыбы: Математика сабағында ойын есептерін пайдалану 

Халық педагогикасының  бір саласы  - ұлттық ойындар. Математика сабақтарында халық ойындарын дидактикалық ойындарын дидактикалық материал ретінде қолданып, сабақ өткізу пайдалы. Осы ұлттық ойындарды сабақта қолдану  арқылы оқушылардың математикаға деген қызығушылығын, белсенділігін арттыруға, тапқырлыққа, шапшандыққа, салт – дәстүр арқылы ой өрістерін дамытуға болады.

         Ойын сабақтыі соңында,  басында, ортасында пайдалануға болады. Осы мақсатпен натурал сандарға амалдар қолдануға қазақтың  ұлттық ойындарының бірнеше түрімен  таныстыра отырып, тапсырманың мақсатын анықтаймыз.

1. Ақсүйек ойыны – ойынымыздың шартында біз де үшін топқа бөліндік «Шеңбер», «Бөлшек», «Теңдеу».

Мақсаты: кестедегі белгісіз санды табу. Теңдеу шешу арқылы жасырынған санды табу.

2. «Жамбы ату».

Мақсаты:  Оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге жаттықтыру. Теңдеу шешуді орындау жылдам есептеу дағдысын қалыптастыру. Осы есеп жазылған карточканың сыртында «санға байланысты » салт – дәстүріміздің кейбір қасиеттері, атадан қалған асыл сөздер бар соның мазмұнын  түсіндіріп талдап беру.

3. «Қазақша күрес» - «Білікті бірді жығар, білімді мыңды  жығар» дегендей білім сайысын көрсетеміз. Өзара математикалық сұрақ қою арқылы жарысқа  түседі.
4. «Ақ серек, көк серек» ойыны.

Мақсаты: ауызша  және жазьаша  сепетеуге дағдыландыру. Викториналар, жаңылтпаштар, жұмбақтар.

5. «Көрші - кқрші» ойынында өздерінің біріне  - бірі дайындар келген сұрақтарын қояды.

Жамбы атуда жебенің тиген нөмеріне сәйкес есеп алады.

№1 картачкада.    Теңдеуді шеш.

а) (х+1,5) * 8=17

б) (24+х) * 21=10  

6 сыныпта теңдеу құруға есептерін шығарғанда мына есептерді шығарғанда, мына есептерді шығаруға болады.

Мысалы::Бір топ торғай үшып келіп, ағыштың бұтағына  ұонады. Бұтақ басына бір торғайдан қонса, бір торғай орынсыщ қалады. Ал бір бұтаққа екі торғайдан ұонса, бір бұтақ артық. Сонда торғай нешеу, бұтақ нешеу.

Торғай саны         - х

Бұтақ саны  - у

Егер бұтаққа бір торғай ұонса, онда х – у =1

Егер бұтаққа екі торғайдан қонса, онда у 

 

х – у =1                    х – у =1               х=4

у                       2 у – х =2               у=3

Жауабы: торғай -4, бұтақ -3

 

Есеп сабақтың басында қолданылатын болса, оқушылардың сабаққа деген ынтасын, белсенділігі артады.

Егер ойынды сабақтың ортасында қолданылатын болсақ, мысалға «Төрт жиырма» ойыны. Баласы әкесіне: - Әке, маған жұмбақ  үйретші – дейді. Сонда әкесі – сенің жасыңды үш есе көбейтсе, менің жасымдай болады. Ал менің жасымнан сенің жасында алып тастаса 20 қалады.

Мен нешедемін, өзің нешедесің.

Баласы  - х жаста

Әкесі  - 3х жаста

Теңдеу  құру.          3  х =1x=20

                                 2 x =20, x=10.

Бала 10жаста, әкесі 30 жаста.

Егер ойын сабақтың соғында қолданылатын болсса, масыла «жүз торғай» есебі. Мектеп ауласында бір топ торғай отыр еді, басұа жақтан бір тоорғай үшып келіп, ол бұл жүз торға деп қалады, сөйтсе ол жүз емес екен.

Жүз болу үшін оларға тағы сондай, тағы оның жартысындай және сол жартының жартысы мен өзін қосқанда жүз болады. 

Торғай  - х

Қосылған торғай   - х

Оның жартысы

Оның жартысы

Өзі  -1

х + х +  +  + 1 =100

11 х = 396

х =36

 

Бұндай ойындар оқушылардың білімін жинақтайды.

 

Теңдеулер  жұйесін құру арқылы 7 сыныпта қазақша ауыз есептерін пайдалану.

Бау – бау шөп.

Ағаш уықты, киіз туырлықты ауыл үйінің бас-аяғы ое жеті бас малы-жылқысы, сиыры, қойы болыпты. Қыстау басында мая-мая шөп жинап алады. Қыс түсіп, мал қорадағ мал қолға қараған кезде  ол анасынан әр түлікке қанша баудан шөп салайын деп сұрайды. ,- Күн сайын әр жылқының алдына  - алты, әр сиырға төрт, , қой басына екі баудан салсаң, мал қыстан қысыла қоймайды, балам.

-Жарайды, апа ,  - деп бала малдарға шешесінің айтқанындай етеп, бау-бау шөпті салып келеді.

Бәріңе қырық сегіз бау шөп   кетті дейді. Барлық жылқыға қанша бау шөп салсам, барлық сиырға да сонша шөп салдам. Ал жылқы мен сиырды қоса есептегенде барлығына кеткен бау саны барлық қойға салынған бау санымен бірдей.

Бұл үйде неше жылқы, неше сиыр неше қой болғаны

Жылқы саны  - х

Сиыр саны  - у

Қойдың саны – z

 

 X + y +z =17                              -2x – 2y – 2z = -34

6x + 4 y+2z =48                         6x +4y+2z=48

6x =4y                                        6x – 4y=0

 

4x + 2y =14                                4 * 2 + 2y=14

12x =24 --- x=2                           2y=6

                                                    y =3

 

2+3+z=17 ---------   z = 17-5=12

2 жылқы, 3 сиыр , 12 қой.

Математика сабақтарында халық ойындарын дидактикалық материалдар ретінде пайдалану, оқушылардың оқуға деген ынтасын арттырып, үлгерім мен оқудың сапасы дами түседі.

Математика сабақтарында ұлттық ойындардың қолданудың жолдары көп, әрі сан алуан, әр тиімді.

Мысылы:  6 сыныптағы  «бөлшектерді қосу, бөлу, азайту, көбейту,  теңдеулерді шешу, графиктер, шеғбердің ұзындығы, қосындының бөлінгіштігі т.б» тақырыптарды  өткенде псықтау, қайталау есептерін шығарған кезде ұлт ойындарының элементтерін дидактикалық материал  ретінде пайдалануға болады.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

"Дарабоз" танымдық сайысы «Ғажайып математика» Теңдеу, оны шешу. Жанама түрде тұжырымдалған есептерді теңдеу арқылы шығару. Халықтық педагогика идеяларын математика сабағында қолдану арқылы ұлттық құндылықтарымызды бала бойны сіңіру Үш таңбалы сандарды ауызша қосу және азайту тәсілдері Логикалық есептерді шығарудың әдіс-тәсілдері Қазақтың ұлттық ойындарын дене тәрбиесі сабағында қолданудың жаңа тәсілдері Дене шынықтыру сабағындағы ұлттық ойындардың орны Квадрат теңдеу түбірлерінің формулалары. Ашық сабақ 10 санының құрамы

Бөлім: Статьи / Баяндама | Көрсетілім: 6135 | Қосты: NA | Ілмек сөздер: