Ғалым да, шахтер де бас иетін,

Ұстазым бар сенің қасиетің.

Білімберген, ой берген, ақылберген,

Көзалдымнанкетпейдіасылбейнең…

Осы тақырыпта эссе жазудакөпойландым. Шындығындамұғалімбарлықмамандықиесінтәрбиелейтін, оқытыпүйрететінабзалжандар. «Мұғаліммамандығы – барлықмамандықтыңанасы» депқалайдәлтауыпайтқан.

1982 жылы Ақтөбе педагогикалық институтына түсіп, 1986 жылы аталған оқу орнынан «Физика пәнінің мұғалімі» мамандығы бойынша диплом алдым. 1986 жылы Қарабұтақ ауданындағы Дөңгелексор негізгі мектебіне жұмысқа орналастым. 1987-1992 жылдары Октябрь (қазіргі Мұғалжар) ауданында,1992-2001 жылдары Қарабұтақ (қазіргі Әйтеке би) ауданында,  2001-2012 жылдарыМұғалжар ауданында өз пәнім бойынша жұмыс жасадым.2012 жылдың қыркүйегінен бастап аталған мектепте физика пәнінен сабақ беріп келемін.Мектеп ұжымынан әрбір ұстаздың бойында болатын төзімділік, сыпайылық, тазалық, адамгершілік, еңбексүйгіштік сияқты жақсы қасиеттерді бойыма сіңірдім. Өзіме сабақ берген ұстаздарыммен қатар еңбек етіп, баланың бойына ақыл – білім дәнін сеуіп, көңілін табуды, алаламай сүйе білуді үйрендім.

«Қыран түлегіне қайтпас қанат сыйлайды, ұстаз шәкіртіне талмас талап сыйлайды» демекші, қай кезде де мектептің жүрегі, қоғамның тірегі. Қоғам тұлғаны қаншалықты жетілдірсе, жетілген тұлға қоғамды соншалықты дәрежеде дамытады. Сондықтан қоғам дамуында білім беру ең маңызды мәселе болып табылады. «Келер ұрпақ алдында зор жауапкершілік жүгін арқалап келеміз» деген Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев бүгінде мұғалімдер арасына үлкен жауапкершілік жүктеді. Әрбір тұлға өмірінде үлкен тәрбие мен таусылмас білім ошағын санасына ұялатқан ұстазын мәңгілік есінде сақтайды. Нағыз мұғалім, міне, осы. Өйткені, әрбір мемлекеттің өсіп – өркендеуінің, бәсекеге қабілетті болуының ең басты ошағы – ұстаз берген білімде. Сондықтан да дамудың ең биік көкжиегінен көрінгісі келген кез келген мемлекет ең алдымен, білім беру саласын дұрыс жолға қойып, сапасын көтеруді мақсат етеді.

Ендеше, осындай бәсекеге қабілетті, рухы биік ұрпақ тәрбиелеу жаңа формация мұғалімінің еншісіне тиері анық. Жаһандану заманында ұлттық бәсекеге қабілетті болудың көрсеткіші – білім деңгейімен өлшенеді. Сондықтан, әлемдік білім кеңістігіне кірігіп, білім беру жүйесін халықаралық биікке көтереру кезек күттірмейтін өзекті мәселе. Бұл мәселені шешудің кілті ұстаз қолында. Өйткені, ұстаз елдің ертеңгі тізгінін ұстайтын ұрпақ тәрбиелейді. Адам тәрбиелеу – ұлы міндет. Ол міндетті атқарушы – ұстаз. Ұстаздың негізгі құралы – сабақ. Сабақ скрипка аспабы секілді: онымен жай гаммаларды ойнауға немесе Паганинше саусақ ұшын сымға жеңіл тигізіп, одан ғажайып үн шығаруға да болады. Әрбір сабағы ғажайып әуенге толы нағыз ұстаз болу кімнің де болса арманы.

Менің түсінігімдегі ұстаз – рухы таза, ой – өрісі биік, ұлты мен Отанының болашағы үшін тер төгіп, шыдамдылық пен табандылықтың үлгісін көрсетуші, өз бойындағы асыл қасиеттері мен білімін болашақ ұрпақтың бақыты мен кәдесіне жаратып, қоғамды өрге өркендетуші, жаңашылдықтың бастаушысы, жүрегі – жылы, көңілі – дарқан адам. Ұстаздан дәріс алмаған адам қазір жер бетінде жоқ десе де болар. Бұл мамандық содан да киелі. Жан Жак Руссоның «Ұстаз болу – өз уақытыңды аямау, басқаның бақытын аялау» деген нақыл сөзі жаныма өте жақын. Ұстаз білгенін үйретуші ғана емес, тұла бойы тұнған өнеге, ақ тілеулі ана тәрізді барлық адамның бойынан жақсылық іздейтін ізгі ниет иесі. Шәкірті өзінен озған ұстаз – еңбегі ақталған ұстаз. Өйткені, өмірдің заңы даму, ілегрілеу, озу. Өзінен озған шәкірт тәрбиелейтін шебер ұстаз үздіксіз ізденісте болып, қоғам сұранысына сай білімді, шығармашыл, өзін – өзі дамытып, жетілдіре алатын болуы қажет деп ойлаймын.

Мен ұстаздықтың ауыр жүгін арқалауды өз жүрегімнің қалауымен таңдадым. Маман ұстаз ретіндегі негізгі ұстанымым: баланы тұлға деп тану, оның пікірімен санасу, оқушының кішкентай қуанышын, табысын бағалай білу. Болашақта мұғалім мамандығы ең беделді, әрі жоғары ақы төленетін мамандықтың біріне айналуы үшін оны сүйіп,  талмай еңбек ету қажет. Ұстаздық қызметте, шәкірттерімен қарым – қатынаста ізгі ниеттілік, кішіпейілділік және мәдениеттілік бірінші кезекте тұру керектігіне көзім жетті.

Қытайфилософының «Мағанжәйайтсаң – ұмытамын, көрсетсең – есімдесақтаймын, ал өзімдііс-әрекеткеқатыстырсаң – үйренемін» дегенданалығыбілімалушыныңбілімгеықыласынарттырудаақпараттық – коммуникативтіктехнологиялардыпайдаланаотырып, өзіндікізденісжүргізудітәжірибедежүзегеасырудыңмаңыздыекендігінкөрсетеді. Сапалыбілімнегізі – жан-жақтыақпараттықматериалдарды, көрнекіқұралдар мен ұтымдытехнологияларды, тиімдіәдіс-тәсілдердіпайдаланаотырып, білімалушығаешбіркітаптантабаалмайтынбілім беру. Өйткені, тек оқулықтағыбілімдіжеткізушімұғалімніңқұныжоқдепойлаймын. Оқулықтағыныоқушыөзі де оқыпалады. Сондықтанбүгінбілімберудіңсапалыболуыүшін, біріншіден, ұстаздыңжан-жақтыакадемиялықбілімініңболуы, екіншіден, мұғалімніңөзмамандығынадегеншынайысүйіспеншілігініңжәнеешқандайдипломменбіргеберілмейтіншығармашылыққабілеті, балағадегенкіршіксізадамгершілікқасиеттеріболуышарт. Мен қазірбіздіңеліміздеқалыптасқанмұғалімдікмамандыққамектептенегізіненорташаоқығанбілімалушылардықабылдап, оларданорташамамандайындап, олардыбілімұяларынажіберетінқұрсаудыңбұзылып, ұстазмамандығыеңжоғарыеңбекақытөленетінүздікмамандыққаайналсадепармандаймын. Өйткені, жаңағасырдағылымның, техниканың, өндірістіңқарқындапөсуібілімберудіңбарлықжүйесінжүйелідамытудыталапетіпотыр, жаңамүмкіндіктергежолашуүшініргеліөзгерістеркерек.

Иә, қазіржаңатиптімектептерсалынып, пайдалануғаберіліпжатыр. Дарындыбалаларменжұмысбағдарламасы жүзеге асу үстінде. Жастардышетелдердеоқытуғамүмкіндік алдық. Жаңабуыноқулықтар, электрондыоқулықтарбілім беру ісінеенебастады. Осындайжаңа даму үрдісіалғабасыпотырғандаЕлбасыН.Назарбаев «Болашақтаеңбекетіп, өмірсүретіндер – бүгінгімектепоқушылары, мұғалімолардықалайтәрбиелесе, Қазақстансолдеңгейдеболады. Сондықтанұстазғажүктелетінміндетауыр» – дегенеді. Біз осы сөзгесайболуымызкерек.