Қан тамырлары. Үлкен және кіші қан айналым шеңберлері

Басты бет » Уроки » Қан тамырлары. Үлкен және кіші қан айналым шеңберлері

Сабақтың тақырыбы Қан тамырлары. Үлкен және кіші қан айналым шеңберлері

Сабақтың мақсаты: 1.Оқушыларға қан тамырларының түрлері мен олардың ерекшекліктері, үлкен және кіші қанайналым шеңберлері мен олардың маңызы туралы түсінік қалыптастыру.

2.Оқушылардың қанайналым жүйесі туралы білімдерін толықтыру, дүниетанымдығын арттыру.

3.Салауатты өмір салтына тәрбиелеу.

Сабақтың түрі : аралас сабақ

Әдіс- тәсілдері: СТО технологиялары, кубизм, венн дмаграммасы, т. б.

Көрнекіліктері: Эл. оқулықтар, суреттер, плакаттар, сызбанұсқалар.

Сабақтың барысы: Ұ/б.

Ұй тапсырмасын сұрау.

§26. Ағзадағы қан айналымы. Қан айналым мүшелері .Жүрек.

1-топ тест

2-топ биологиялық диктант

Биологиялық диктант.

1. Организмде зат алмасуды қамтамасыз етіп, қан тамырлары жүйесінде қанның үнемі айналыста болып тұруын .......... дейміз.

2. Қарынша мен құлақша аралығында ашылып-жабылып тұратын арнайы бөлімді .......... деп атайды.

3. Жүректің жұмысын зерттейтін ғылымды ........ деп атайды.

4. Ересек адамның жүрегінің салмағы ........ неше грамм болады ?

5. Жүректің бұлшық етін ........ деп аталады.

6. Жүрек бұлшық етінің жиырылып, босаңсуын .........немесе..........деп атайды.

тест 1-нұсқа

1. Қанның ядросыз қызыл түйіршіктері қалай аталады?

А) лейкоциттер ә) эритроциттер б)тромбоциттер в)лимфоциттер

2. Қан ұйымайтын ауру қалай аталады? А) қаназдық ә) анемия б) гемофилия в) дистрофия

3. Эритроциттердің 1мм³ қан көлеміндегі мөлшері

А) 4,5-5млн ә) 250-400мың б) 6-9млн в) 0,9%

4.Тромбоциттер өзінен қандай заттарды бөліп шығарады?

А) протромбин ә) фибрин б) гемоглобин в) серотонин

5. Жүректің ішкі жағын астрлайды........

А) эндокард ә) эпикард б) миокард в) перикард

6. Қан беруші адам..........

А) реципиент ә) донор б) пациент в) гипоксия

7. Фагоцитоз құбылысын зерттеген ғалым

А)Э.Геккель ә) Сеченов б) Мечников в) Павлов

8. Ересек адамның жүрегінің салмағы қанша?

А) 300гр ә) 500гр б) 200гр в)1500гр

9. Жүректі емдейтін маман дәрігер

А) эндокринолог ә) лор б) кардиолог в) терапевт

10. Ірі ядроды қан клеткалары бар қан жасушалары

А) эритроциттер ә) тромбоциттер б) лимфоциттер в) лейкоциттер

ІІ нұсқа

1. Организмде зат алмасуды қамтамасыз ететін қан тамырлары жүйесінде қанның үнемі айналыста болып тұруын... ......... д.а.

а) қанайналым ә) зәршығару б) тынысалу в) көбею

2. Жүректің бұлшық етінің жиырылып, босаңсуы...........д.а.

А) босаңсу ә) жиырылу б) ырғақтылық в) қанайналым

3. Ересек адамның жүрегінің салмағы неше грамм?

А) 200гр ә(500гр б) 1500гр в) 300гр

4. Жүректің жұмысын зерттейтін ғылым

А) эндокринология ә) кардиология б) терапия в)онкология

5. Жүректің ортаңғы бұлшық ет қабаты

А) эпикард ә) миокард б) эндокард в) педикард

6. Адам ағзасында неше литр қан болады?

А) 4,5-5л ә) 5-6л б) 6-7л в) 7 -8л

7. IV топтың қанын қандай топқа құяды?

А) І-ІІ ә) ІІ-ІІІ б) І-ІІІ в) ІV

8. Қанда протромбин ақуызының түзілуіне әсер ететін дәрумен

А) А ә) Д б) К в) С

9. Ағзаның қорғаныштық қаситке ие болуы

А) иммунитет ә) фагоцит б) лимфоцит в) гемоглобин

10. Қанды қабылдаушы адам

А) донор ә) реципиент б) иммунитет в) фагоцитоз

Тест жауаптары:

І нұсқа ІІ нұсқа

1-ә 1-а

2-б 2-б

3-а 3-в

4-в 4-ә

5-а 5-ә

6-ә 6-а

7-б 7-в

8-а 8-б

9-б 9-а

10-в 10-ә

Жұмбақтар

1. Жанды мотор сынбайды

Күні-түні тынбайды

Кейде оның жүрісін

Дәрігерлер тыңдайды.

2. Тарам-тарам бір ғалам

Айқыш-ұйқыш шырғалаң

Толған ағыс тоқтаса,

Жоғалады бірге адам

Жаңа сабақ. §36-37.Қан тамырлары. Үлкен және кіші қанайналым шеңберлері.

Сабақ жоспары.

1.Қан тамырлары

2.Қан айналым шеңберлері

3.Тамырдың соғуын бақылайтын жұмыстар

Кубизм

1топ. зерттеу

1. Қан тамырларының түрлерін атаңдар. Олар қалай аталады?

2. Қан тамырларында қан қалай ағады?

Қолқада-5м/с. Артерияда-0,25м/с. Капилляр-0,5мм/с

2 топ. Сипаттау

Қан тамырлары

Артериялар

салатамырлар Веналар

көктамырлар Капиллярлар қылтамырлар

Көктамыр, қызылтамыр, қылтамыр деп қандай тамырларды айтамыз?

3топ. Салыстыру

Қан тамырлары

Артериялар:

-Қанды өткізеді

маңыздылығы: қанды жүректен барлық мүшелерге, ұлпаларға айдайды

-О2 ағзаға таратады.

-Мөлшері ең ірі қан тамыры аорта деп аталады.

-Қабырғасы: қалың иілгіш, серпімді

-Қанның ағуы: қан үлкен қысыммен ағады

Артерия-> артериолға айналады Капилярлар

-зат алмасуқызметін атқарады.

-бүкіл денемізде тор түзеді

-Ең жіңішке қан тамыры шаштан 50есе жіңішке

-Қабырғасы жұқа

-Қан жай ағады. Қан артерия қанын венула арқылы венаға өткізеді. Веналар

-қанды жинау

-қанды мүшелер мен ұлпаларға айдайды

-СО2 алып шығады

-ірі қан тамырлары

Ішкі қабырғада қаңқалар бар

Қысымы баяу. Қан баяу ағады.

ІІ.Қан айналым шеңберлері.

2топ. Қан айналым шеңберлерін салыстырыңдар.

Қан айналым шеңберлері

Кіші қанайналым шеңберлері

2топ. Қанның жүру жолдарын көрсетіңдер

1)жүрек-қолқа-артерия-каппилляр-венула-вена

2)жоғарғы қысым-төменгі қысым

3)потенциялдық энергия-кинетикалық энергия

3топ.

•қалыпты қан қысымы 120/80

•гипотония

•гипертония

•гипоксия

Қан қысымы.

Жүрек. Қолқа. Өкпе артерияларында 150мм с/б.

Каппиллярда -22мм с/б

Венада- 5мм с/б

5 жол тұжырымдама:

Қан тамырлары.

Қан айналым шеңберлері.

Қорытынды. Не білдік?

Рефлексия

Үйге тапсырма: §36-37. Қан тамырлары. Үлкен және кіші қанайналым шеңберлері.

Үлкен және кіші қанайналым шеңберлерінің мүшелеріндегі қанның өзгеруі

Қанайналым

шеңберлері Қанайналым шеңберін құрайтын мүшелер Қанның түсі. (қызылтамыр, көктамыр)

Соңғы жарияланған материалдар тізімі


Қанның артериялық қысымы.

Қанайналым жүйесі. Жүректің құрылысы.

Қанайналым және жүрек

Жүрек жұмысы

Қанның артериялық қысымы

Қанның артериялық қысымы

Қанайналым. Қанайналымның үлкен және кіші шеңберлері

Омыртқалы жануарлардың қанайналым жүйесі

Қанайналым. Қанайналымның үлкен және кіші шеңберлері

СТО ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ТӘСІЛДЕРІ биология сабақтарында