Жүсіпбек Аймауытов «Әнші» әңгімесі

Сынып  7

Пәні: қазақ  әдебиеті

Сабақ тақырыбы: Жүсіпбек Аймауытов «Әнші» әңгімесі

Сабақтың мақсаты:

а) білімділігі: Жүсіпбек Аймауытовтың өмірбаянын, шығармаларын оқыта отырып, қайталанбас суреткер екенін таныту.

ә) дамытушылығы: логикалық ойларын, тіл мәдениетін дамыту.

б) тәрбиелігі: өнерді сүю, өнерге құштарлық тәрізді өнер адамдарына деген көзқарасты қалыптастыру.

Сабақтыңтүрі: жаңасабақтымеңгерту.

Сабақтыңәдісі: түсіндіру, сұрақ - жауап.

Пәнаралықбайланыс: тарих, музыка.

Көрнекілігі: портрет, слайд

Сабақтыңбарысы:

І.Ұйымдастыру
1) Сәлемдесу,
2) оқушылардытүгелдеу, кезекшіменсұхбат.
ІІ. Үйтапсырмасы

СұлтанмахмұтТорайғыровтың «Шәкірт ойы» өлеңін жатқа сұрау.

ІІІ Үй тапсырмасын бекіту (өздік жұмыс, үлестірме қағаздар таратылады)

Сұлтанмахмұт Торайғыров  қайда дүниеге келген? _________________________________

Әкесінің шын аты кім? _________________________________________________________

1908 жылы кімнің медресесіне түседі? ____________________________________________

Ол зеректігімен кімнің көзіне түседі? _____________________________________________

Өлеңдерінің негізгі тақырыбы не? ________________________________________________

«Кесені қолыма алып қарай бердім» шумағы қай өлеңнен алынған?____________________
ІV. Жаңа сабақ

ХХ ғасырдағы қазақтың аса көрнекті жазушысы, қазақ әдебиетінің алтын қорына көркем шығармалар қосқан сан қырлы дарынды ақын 1889 жылы Павлодар облысының Баянауыл ауданында дүниеге келген.

Бірнешегазеттердередакторлыққызметатқарған. Көркем проза шебері. ЖүсіпбекАймауытовәңгімелер, күрделішығармаларжазғанақын. Әкесініңшынаты - Оймауыт. Ж. Аймауытовәдебишығармашылығынөлеңжазуданбастаса да, кезіндежинақбастырмаған. Оныңөлеңдерікүнделіктібаспасөзбетіндесақталған.Топтастыру әдісі ЖүсіпбекАймауытовкім?

ақын,ағартушы – ұстаз, драматург

сыншы, публицист

аудармашы, педагог, жазушы
«Ел қорғаны», «Мансапқорлар», «Қанапия мен Шәрбану», «Шернияз» пьесалары бар.
АудармашыесебіндеАймауытовқазақәдебиеті мен дүниежүзілікпрогресшіләдебиеттің, орысәдебиетініңбайланысынұлғайтуғакөпкүшжұмсады. Н. В. Гогольдің «Ревизорын» (Бақылаушы), А. С. Пушкиннің «Тасмейман», «Сараңсері» аттыеңбектерінаударған.
Ақынныңкүрделішығармалары:«Қартқожа» «Ақбілек» «Күнікейдіңжазығы»

Прозадағыүлкентабысы - «Ақбілек» романы.
«Әнші» әңгімесінтүсіндіружоспары:
Әншіменалғаштаныстық.
Әнқұдіреті.
Наурыздағысауық той.
Аруақтыәнші.
Әмірханныңүйінде.
Әншініңжүдеутұрмысы.
Ән салу - үлкенөнер.
Әнші де жылайдыекен.( Қысқашамазмұнынтүсіндіру)

Заманымыздыңұлыжазушысы М. Әуезов: «Әміреніңәніндеақындықтазалықтыңшамшырағыжанған-дай, Әміреәншіліктіңақыны» дегенеді. 

Прототип дегеніміз әдебиет шығармасындағы кейіпкердің бейнесін жасауға тірек негіз болатын өмірде болған адам, яғни өмірде бар бастапқы, түпкітұлға. 

Шығарманыңнегізгіидеясы: өнердіжоғарыбағалауға,әншілікшеберліктітереңұғыныпқадірлейбілуге,өнердіңқоғамдықәлеуметтікмәнінтүсінугеүндеу. 
Шығарманыңкомпозициялыққұрылымы: 
а) Оқиғаныңбасталуы: Әншіменалғаштаныстық 
ә) Оқиғаныңбайланысы: Әнқұдіреті 
б) Оқиғаныңдамуы: Наурыздағысауық той. 
в) Оқиғаныңшиеленсіуі: Ақтамақхикаясы 
г) Оқиғаныңшарықтаушегі:Өлімдіжеңгенөнерқұдіреті 
д) Оқиғаныңшешімі: Әнші де жылайдыекен. 
Мәтінненмағынасытүсініксізсөздердітауыпмағынасынашу. 
Жетішатыр – Семей қаласыныңескіатауы. 
Жөпшеңді – анау –мынау, жай 
Орамалтастау –ұлттықойын 
Жанторсық – қымызқұятыныдыс 
Таңасыптұрған – бабынакелген 
Бірқоржынбасы – екібөліктіыдыстыңбіржағы 
ӘңгімедегіӘмірханныңпрототипі – әйгіліқазақәншісіӘміреҚашаубаев. Ол - Париждеөткендүниежүзілікэтнографиялықконцерттебүкіләлемжұртшылығынатанылғантарланбозәнші. СолПариждеолИсаныңәні «Желдірмені» орындаған. Шетелдіктероләндікүйтабаққажазыпалған. КейінненҚазақстандықтар Париж мұражайынансолжазбаныалдыртқан. «Желдірме» әнітыңдатылады.
ІV. Сабақтыбекіту:
Әңгіметақырыбы не? (Әншілікөнер)
Шығарманыңнегізгіидеясы? (Өнердіжоғарыбағалауға, әншілікшеберліктітереңұғыныпқадірлейбілугеүндеу.
Шығарманыңкомпозициялыққұрылысы
Оқиғаныңбасталуы: Әншіменалғаштаныстық.
Оқиғаныңбайланысы: Әнқұдіреті.
Оқиғаныңдамуы: Наурыздағысауық - той.
Оқиғаныңшиеленісуі: Ақтамақхикаясы.
Оқиғаныңшарықтаушегі: Өлімдіжеңгенөнерқұдіреті.
Оқиғаныңшешімі: Әнші де жылайдыекен.
әншіӘмірқанныңбейнесі
мінезісезімі(көпшіл, мейірімді) (адал, пәк)
негізгіерекшелігібірлестігі(өнергеқұштар, тәуекелшіл) (халық, достар, өнер)
Жазбашажұмыс.Әнгесипаттама.Маңыздылығы.
Қазақхалқыныңәнгеқұштарлыққасиеті.

Адамғаәсері.

V. Сабақтықорытындылау.

1) Оқушылардыбағалау.

2) Үйгетапсырма: «Ән - өмірайнасы» шығармажұмысы.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Ж. Аймауытов «Әнші» әңгімесі Жүсіпбек Аймауытов «Ақбілек» романы Жүсіпбек Аймауытов «Әнші» әңгімесі Ж. Аймауытов «Әнші» әңгімесі Ж. Аймауытовтың «Әнші» әнгімесі Музыка және қолданбалы өнер. Қазақтың атақты әнші-күйшілері «Әнші» «Ақтамақ хикаясы» Ж.Аймауытов «Әнші» әңгімесі Ж. Аймауытовтың «Әнші» әңгімесіндегі Әмірқан бейнесі Ж.Аймауытов “Әнші”

Бөлім: Уроки / Әдебиет | Көрсетілім: 3877 | Қосты: Сыздыкова Динара Балташовна | Ілмек сөздер: