Пропорция. Пропорцияның негізгі қасиеттері

Сабақтың тақырыбы: Пропорция. Пропорцияның негізгі қасиеттері

Какыбат Марқаба

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: Оқушыларға пропорцияның анықтамасын және қасиеттерін түсіндіру;

ә) дамытушылық: оқушылардың сандар бөліндісі туралы білімдерін, есептеу әдістерін дамыту

б) тәрбиелік: Оқушыларды инабаттылыққа тәрбиелеу.

Көрнекі құрал-жабдықтар: сызғыш

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Әдіс тәсілдер: сұрақ жауап, есептер шығару

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

2. Үй тапсырмасын тексеру

3. Жаңа материалды түсіндіру

Алдымен келесі мысалды қарастырайық.

Шойыннан дайындалған бір бөлшектің массасы 84г, көлемі 12 см³ , екінші бөлшектің массасы 21г, көлемі 3см³ .

Бірінші бөлшектің массасының екінші бөлшектің массасына қатынасы: .

Бірінші бөлшектің көлемінің екінші бөлшектің көлеміне қатынасы: .

Мұндағы  және қатынастары өзара тең. Демек .

Екі қатынастың теңдігі пропорция деп аталады

Мысалы,  теңдігі – пропорция. Себебі , .

Пропорция әріптер арқылы мына түрде жазылады:

немесе .

пропорциясындағы- ны және - ны пропорцияның шеткі мүшелері деп, - ны және  -ны пропорцияның ортаңғы мүшелері деп деп атайды.

Мысалдары:

1)    6:4=12:8                    6∙8=4∙12                          (48=48)

2)    0,3:1,2=0,6:2,4          0,3∙2,4=1,2∙0,6          (0,72=0,72)

Осыдан шығатын қорытынды:

Пропорцияның шеткі мүшелерірің көбейтіндісі ортаңғы мүшелерінің көбейтіндісіне тең.

немесе  пропорциясында

          a∙d=b∙c                          

Бұл – пропорцияның негізгі қасиеті.

Пропорцияның негізгі қасиеті орындалатын теңдік пропорция болады, ал бұл қасиет орындалмайтын теңдік пропорциябола  алмайды.

      1-мысал.пропорциясының белгісіз ортаңғы мүшесін (x) табайық.

      Шешуі. Пропорцияның негізгі қасиетін пайдалансақ:

Пропорцияның белгісіз ортаңғы мүшесі оның шеткі мүшелерінің көбейтіндісін белгілі ортаңғы мүшесіне бөлгенге тең. немесе

Оқулықпен жұмыс:

5. Сабақты қорытындылау

6. Оқушыларды бағалау

7. Үйге тапсырма: №

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Қатынас және пропорция Функцияның кестемен берілуі Қатынас және пропорция Қатынас Теріс сандарды қосу Үлестер. Жай бөлшектер. Құжаттық сызба. Өңделетін бөлшек әдібі Пропорция. Пропорцияның негізгі қасиеті Рационал сандарды бөлу. Квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру. Ашық сабақ

Бөлім: Уроки / Математика | Көрсетілім: 5754 | Қосты: Какыбат Марқаба | Ілмек сөздер: