Өрнектер. Меншіктеу операторы

Тақырыбы:  Өрнектер. Меншіктеу операторы

Мақсаты:

Оқушыларға өрнектердің математикада жазылуы мен программала жазылу екершеліктерін үйрету, берілген өрнекті программалық тілде жаза білуді меңгеру, оператор және меншіктеу операторы ұғымдарын енгізу;

Арифметикалық, логикалық, стандартты өрнектер мен функцияларды программа жазу барысында тиімді қолдана білу дағдысын қалыптастыру;

Қоршаған ортаның өзгермелі қасиеттерін және оларды сипаттай білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі:

Сабақ жоспарын экранда проекциялау, мульт.мед.жабдықтар, (кестелер), компьютер.

Өтілу әдісі: Мультитехникамен жабдықталған дәстүрлі сабақ.

Сабақтың барысы

І. Кіріспе. (2мин)

• Оқушыларды түгелдеу, сынып бөлмесі, тақта тазалығына назар аудару;
• Журнал толтыру;
• Оқушылардың назарын сабаққа бұру,

ІІ.  Өткен сабаққа шолу. (10мин)

• 8-9сабақтар бойынша тест тапсыру.

ІІІ. Жаңа сабақ (20мин)

ПС. Математикадағы өрнектерді, мысалы бөлшектерді, дәрежелерді Паскал-программаның ортасында компьютер экранында жазуға бола ма? Есптердік өрнектердің бәрі әріптермен белгіленген. Паскаль әріптердің орнына сандарды қалай қояды?

1. Арифметикалық өрнектер

Математикалық жазылуы	Паскальтілінде жазылуы
ах3 + вх + с	a*sqr(x)*x + b*x + c
sqrt(abs(ln(cos(x)+sin(x)))) шатасып кетпес үшін ашылған және жабылған жақсалардың сандарының теңдігін тексеру керек
sin2x – cos2x	sqr(sin(x)) – sqr(cos(x))
(sqr(a) + exp(sqr(x)))/(sqr(a)+ exp(-sqr(x)))
((sqr(a) + sqr(b))/(a*b*sqr(sin(x))*sin(x))
xylnx	exp(y*ln(x))
exp(1/3*ln(x+y))

2. Логикалық өрнектер.

Логикалық өрнек нәтижесі «ақиқат» немесе «жалған» болады.

Логикалық өрнек лог-қ тұрақтыдан (сан немесе сөз), лог-қ айнымалылардан (кез-келген атаулар), қатынас бегілер (>, <, >=, <=, =, < >) мен логикалық амалдардан (not, and, or), жақшалардан тұрады. Логикалық амал мына ретпен атқарылады: 1- not, 2- and, 3- or.

Сол сияқты      A<10 and B<10         дұрыс емес. (A<10) and (B<10)    дұрыс.

3. Символдық өрнектерге –  char, string, text типті шамалар жатады.

Мыс:

‘a’, ‘k’                - символдық тұрақты

a:=’Ә’                - символдық айнымалы,      a:char;

’мектеп’                        - жолдық тұрақты

a:= ’мектеп’      - жолдық айнымалы,           a:string;

4.   Оператор дегеніміз – белгілі бір шамаға жүргізілетін амалдардың орындалу жолын көрсететін нұсқау. Паскаль тілінде операторларды begin – end деген операторлық жақшалардың арасына жазады. Паскаль операторлары бірінің астына бірі немесе бірінен кейін бірі арасы нүктелі үтірмен (;) бөлініп жазылады.

Жалпы түрі: begin 1-оператор; 2-оператор; 3-оператор; 4-оператор; ... n-оператор;

Оператор түрлері Қарапайым операторлар Құрама операторлар Құрамында басқа оператор болмайды. Бірнеше операторлардан құралады. меншіктеу               (:=); шартсыз өту            (goto); процедура шақыру (проц.аты); тармақтау немесе шартты өту (қысқаша, толық); таңдау; қайталау (әзір, дейін, параметрлі);

5. Меншіктеу операторы  - кез-келген айнымалыға мән беруді жүзеге асыртын, жиі қолданыста болатын оператор. Түрі:

<aйнымалы>:=<өрнек>;

Мысалы: x:=5; y:=-1; r:=x; x:=y; y:=r; операторлар тізбегі атқарылған-да х пен у айнымалы-ларының мәндері ауысады.

Меншіктеу амалы теңдікті білдірмейді. x=x+1 деген өрнек матемаикалық тұрғыда қате болады. Мысалы; мына өрнек i:=i+1  і-ға 1-ді қосып, нәтижені қайтадан і-ға беру керектігін білдіреді. Сонда, меншіктеу операторы атқырылған соң,  і шамасының мәні 1-ге артады. Бұл теңестіру емес әрекет жасауды көрсетеді.

Меншіктеу операторы барлық өрнектер үшін қолданыла береді. Айнымалыға символдарды меншіктегенде символ апострофқа алынып жазылады.

v:=’M’;  x:=’15’,  x:=’Он бес’ т.с.с.

IV. Сабақты бекіту және бағалау: (10мин)

1.  63бет. 2.11 кестені талдау.

2.  63 бет.

3.  Сандард мысал.

4. Ауызша №1 жатт..

5. бағалау

V. Үйге (3мин)

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Тармақталу алгоритмдерін программалау Паскаль – программалау тілі Шартты программалау және тармақтаушы операторлар Берілгендерді сипаттау, егізу-шығару, сызықтық программалар 9 сынып бойынша Информатика пәнінен тест Паскаль Паскаль тілінің қарапайым операторлары Паскаль бағдарламалау тілінде сызықтық бағдарлама жасау Қайталау операторы Меншіктеу операторы. Стандартты функциялар

Бөлім: Уроки / Информатика | Көрсетілім: 3784 | Қосты: NA | Ілмек сөздер: