Көсемше

Сабақ кезеңдері

Бөлінген     уақыт

Мұғалімнің іс - әрекеттері

Оқушылардың

іс - әрекеттері

І. Ұйымдастыру кезеңі

2

4

5

3

10

а) амандасу, түгендеу, назарларын сабаққа аудару.

ә) оқушыларды сабаққа психологиялық дайындау, ойларын бір топтау мақсатында ой тастау.

-Балалар, біздің бүгінгі, ертеңгі және болашақтағы мақсатымыз не?

Сабақтың тақырыбы мен мақсатын таныстыру. (1ф)

Бүгінгі сабақтың құрылымымен таныстыру. (2ф)

1. Сен білесің бе?

2. Сызбаны сөйлет

3. Талдау-табыс кілті

3. Жұмбақ сөз

4. Тест

5. Көсемше туралы не білеміз?

(Топ жетекшілеріне бағалау парақтарын таратамын)

1. Сен білесің бе? (3ф)

Екі топқа бейнесұрақтар қойылады. Әрбір топ мүшешелері жауап беру қажет.

І топ

1. Көсемше қандай сөз табының ерекше түрі? (Етістік)

2. Көсемшеге қандай жалғаулар жалғанбайды? (Көптік, септік, тәуелдік)

3. Көсемшенің қанша түрі бар? (Үш түрі болады)

4. Көсемше қай кезде үстеу мәнінде қолданылады? (Іс-әрекеттің тура өзін білдірмей, сынын, себебін, мезгілін білдіреді)

ІІ топ

1. Көсемше қандай жұрнақтар арқылы жасалады? (-а, -е, -й, -ып, -іп, -п, -ғалы, -гелі, -қалы, -келі)

2. Көсемше қандай мәндерде жұмсалады? (Етістік, үстеу)

3. Көсемшенің қай түрі жіктелмейді? (-ғалы, -гелі, -қалы, -келі)

4. Көсемше сөйлемде қандай қызмет атқарады? (Баяндауыш, кейде пысықтауыш)

2. Сызбаны сөйлет (4ф)

Көсемше бойынша сызба құрастыру. (5ф)

3. Талдау-табыс кілті (6ф)

Сөйлемнен көсемшені теріп жазып, тұлғалық талдау жасайды. (7ф)

1.Артымнан колхоздың шанасы қуып жетіп, соған отырып келдім.

2.Ашу үстінде айтылған сөз әрқашан әділ бола бермейді.

3.Абай ауылы Көкшенің Айнабұлақ деген жайлауына көшіп келіп қонады.

4.Аттың шабатын межесі Алакөлдің арғы белесіндегі қара жол болады.

Көсемшенің жіктелуі (8ф)

І топ

І.    Мен сөйлеймін

ІІ.  Сен сөйлейсің

      Сіз сөйлейсіз

ІІІ. Ол сөйлейді

ІІ топ

І.    Біз сөйлейміз

ІІ.  Сендер сөйлейсіңдер

      Сіздер сөйлейсіздер

ІІІ  Олар сөйлейді

     (9ф)                           іп

Көтеріл                  е

                                гелі

                             й

Болма                п  

                             ғалы

Сынып кезекшісінің мәліметі.

Оқу, білім алу.

Саналы азамат болу.

Қойылған сұрақтар төңірегінде жауап айтады.

2 оқушы шығып сөйлейді.

Морфологиялық талдау жасайды.

3 жақта жіктейді.

5

6

3.Жұмбақ сөз (10ф)

2 топқа мақал-мәтел беріледі. Жасырынған сөзді тауып, оны орыс, ағылшын тілдеріне аудару керек.

І топ

Ақылды адам арын (қорғайды)

Сараң адам малын (қорғайды)

защищает-

ІІ топ

Ақылды кісі ісіне (сенеді)

Ақымақ кісі күшіне (сенеді)

верит-

5.Тест (11ф)

Әр топқа бірдей тест үлгілері беріледі. Сұрақтарға ауызша жауап береді.

1.Мына көсемшелердің қайсысы жіктелмейді?

А) барып

Ә) келіп

Б) барғалы

В) келе

2.Қай сөйлемде көсемше бар?

А) Нағыз тәтті ұйқының шағы еді.

Ә) Бас жағынан дарылдай сөйлеген әкесінің даусы оятып жіберді.

Б) Сатай көзін қайта жұмды.

В) Үйдің іші әлі қараңғы екен.

3.Көсемшенің жұрнағы қайсы?

А) –лар, -лер, -дар, -дер

Ә) –ма, -ме, -ба, -бе

Б) –қан, -кен, -ған, -ген

В) –а, -е, -й

4.Көсемше сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр?

Самат қоянның көбейгеніне қуанып жүр.

А) Баяндауыш

Ә) Анықтауыш

Б) Пысықтауыш

В) Бастауыш

5.Көсемшелі тіркесті табыңыз.

А) Жала жапты.

Ә) Айтып берді.

Б) Жақсы жазғансың.

В) Жазылған кітап.

Ауызша жауап береді.

Бекіту

V. Бағалау

Үй жұмысы

5

3

2

6.Көсемше туралы не білеміз?

(12ф)

Топтастыру жұмысы.

1.Ереже

2.Көркем әдебиеттен 5 сөйлем жазу. (талдау)

3.Тест (тест жинақтарынан)

Әр топ бірігіп, өз бетінше парақ қағазға көсемше туралы білетіндерін жазады.

Топ басшылары өз тобының жұмысына баға береді.

Күнделіктеріне жазу.