БІРІККЕН АРАБ ӘМІРЛІГІ

Сабақ мақсаты:
 А) білімділік: Біріккен Араб Әмірлігінің табиғат жағдайлары, мемлекеттік құрылысы, халқы, шаруашылығы, тарихы мен экономикасы туралы білім қалыптастыру;
Ә) тәрбиелік: саяси саналылыққа, экономикалық-экологиялық мәдениеттілікке тәрбиелеу;
Б) дамытушылық: дүниетаным, ой-өрісін, картамен жұмыс және өздік жұмыс жасау дағдыларын арттыру; 
Сабақ түрі: лекция
Құрал-жабдықтар: Дүние жүзінің саяси картасы, Дүние жүзінің физикалық картасы, атластар, кескін карталар

Жаңа сабақ:                      БІРІККЕН АРАБ ӘМІРЛІГІ
    БІРІККЕН АРАБ ӘМІРЛІГІ (БАӘ), әл - Ә м и р ә т әл¬-Араби әл-Муттахи¬да - Азиядағы Парсы шы¬ғанағының оңтүстік жағала¬уын алып жатқан, Арабия түбегінің шығыс жағындағы мемлекет.
Құрамына Әбу Даби, Дубай, Шараджа, Фуд¬жайра, Умм әл-Кайвайн, Әджман, Рас әл-Хайма әмір¬ліктері кіреді. 
Жері - 83,6 мың км2 
Астанасы - Әбу¬-Даби 
Халқы - 2,5 млн. (1997). 
Арабтар¬дан басқа үндіс, парсы, т.б. ұлттар тұрады. 
Мемл. тілі ¬араб тілі. 
Діні - ислам. 
   БАӘ - федеративтік мемлекет. Оған енетін әрбір әмірлікте монархиялық билік қалып¬тасқан. Әмірліктерді басқара¬тын билеушілердің барлығы Жоғ. Кеңес құрамына кіреді. Олар өз араларынан 5 жыл мерзімге президент сайлай¬ды. Федеративтік ұлттық ке¬ңес (40 мүше) - парламент тәрізді кеңесші орган. Атқару билігін Министрлер Ке¬ңесі жүргізеді. 
    БАӘ-нің жері Парсы шыға¬нағының оңт. жағалауымен 600 шақырымға созылып жатыр. Жағалауы ойпат, көп¬теген ұсақ аралдарды қамти¬ды. Жері шөлді, ойпатты жазық болып келеді. Клима¬ты құрғақ тропиктік. Қаңтар айында ауа райының орташа темп-расы 200С шамасында, шілдеде 30 - 350С-қа (кей¬де 500С-қа) дейін барады. Жауын-шашын жылына: жа¬зықтықта 100 - 150 мм, таулы аймағында 300 - 400 мм. Tұpaқты өзендері жоқ. Оазис¬терде жүзім, құрма ағашы, манго, банан, лимон, темекі өсіріледі.
     Қазіргі БАӘ жерін адам баласы ерте заманнан қоныстанып келеді. Б. з. б. 6 ғ-да бұл жер Ахемен әулеті¬нің қол астына қараса, кейін¬нен Сасани әулетінің қарамағында болған, ал 7 ғ-дан бастап Араб халифатына бі-ріктірілген. Ислам негізгі де басты дін болып қалыптасты. 
    Бұл өңірге үстемдік жүргізу үшін Иран, Түркия, Оман билеушілері және уаххаб¬шылдар үнемі күрес жүргі¬зіп келді. 18 ғ-да ағылшын¬дық Ост-Үнді компаниясы Парсы шығанағында жүк та¬сымалдауды өз қолдарына алып, халықты басты өмір суру көзінен айырғандықтан, жеке-жеке әмірліктерге бөлінген жергілікті араб жұрт¬шылығы мен ағылшындар арасында жиі-жиі қақтығыс¬тар болып тұрды. 19 ғ-дың басында Ост-Үнді компания¬сы теңіз қарақшыларымен күресеміз деген сылтаумен мұнда әскери экспедиция жібереді. Олар 1820 ж. жеті араб әмірлігінің әмірлері мен шейхтарын Бас келісімшарт¬қа қол қоюға мәжбүрлеп, ақыры осында өз бақылауын орнатады. 20 ғ-дың 20-жыл¬дарынан бастап ағылшын¬дарға қарсы ұлт-азаттық қоз¬ғалыс өріс алды. 1968 ж. Ұлыбритания лейбористік үкіметінің шешімімен ағыл¬шын әскерлері БАӘ жерінен шығарылған соң, 1971 ж. әмірліктер федерацияға бірігеді. 1971 ж. 2 желтоқсанда тәуелсіз БАӘ құрылды. 1971 жылдан президент болып сайланған шейх Заид бен Сұлтан әл-Нахайни (Әбу Даби билеушісі) әр 5 жыл сайын қайта сайланып келеді. 1990 жылдан премьер-¬министр қызметін Дубай би¬леушісі шейх Мактум бен Рашид әл-Мактум атқаруда. БАӘ Араб мемлекеттерінің лигасына, БҰҰ-на мүше. Қа¬зақстан Республикасы тәуелсіздігін 1991 ж. танып, 1992 жылдан экон., мәдени, дос¬тық қарым-қатынас орнатты. 
    БАӘ ұлттық табысы жағынан жан басына шакқанда дұние жүзіндегі алдыңғы қатарлы елдердің бірі. 1994 ж. жалпы ішкі өнімі - 38,4 млрд. доллар жан басына шаққанда 16000 долл. құрады. Эконо¬микасының негізі - мұнай мен газ қорлары. Мұнайдың  барланған қорлары - 7 млрд. д т-дан астам. Табиғи газ қоры көлемі - 9,8 трлн. мЗ. Мұнайды экспортқа шығару елде көлемді  қаржы қорларын жинақтауға мүмкіндік берді. Соңғы жылдары мұнай өңдеу, мұнай- химия, металлургия алюминий балқыту, цемент өндірістері дамып келеді. Қолөнер, балық аулау және маржан теру өндірістері де ұлғаюда. А. ш. нашар дамыған. Жерінің 0,3%-і ғана өңделеді, оның 17,2%-і суармалы  жерлер. Оазистерде құрма,  жүзім, көкөніс, мақта, т.б.  өсірілгенімен, тамақ өнімдері шет елдерден әкелінеді.  Жалпы ішкі өнімінің 2%-і  а. ш-нан, 57%-і өнеркәсіптен,  40%-і қызмет көрсету салаларынан жиналады. Негізгі сауда серіктестері: Ұлыбритания, АҚШ, Жапония, Сингапур, Корей Республикасы, Т.б.