Мақсаты:

              Әңгіменің идеясын жан-жақты талдай отырып ашу;

             Адамдар мен көк бөрінің іс-әрекеттерін саралай отырып,  

             адамзат  табиғатпен  психологиялық  тепе-теңдікті сақтау  

             керектігіне көздерін жеткізу; іскерлік дағдыларын  

             қалыптастыру, ойларын еркін жеткізе білуге баулу,

              көк тәңірісі көк бөрі екенін дәлелдеп, түрлі  

             деңгейлік тапсырмалар беру арқылы таным көкжиектерін  

             арттыру.

Түрі: сын тұрғысынан ойлау, игерілген білімді қорытындылау

 

 Әдісі: талдау, жинақтау, дәлелдеу

 Көрнекілігі:мультимедиа

 

Сабақ барысы:

1. Психологиялық даярлықты қамтамасыз ету

Үй тапсырмасын пысықтау, жинақтау. 

 

I. Композициялық жоспар: 

( экрандағы композициялық жоспарға назар аударту)

Р/с

Әңгіменің композициялық

элементтері Композициялық жоспар Әңгіменің көркемдік әдіс-тәсілі

1 Оқиғаның басталуы Қараадыр табиғаты.Қасқырлар мекені. Суреттеу

2 Оқиғаның байланысы Адамдар шабуылы. Көксеректі

асырауы Баяндау

диалог

3 Оқиғаның дамуы Көксеректің ауыл тірлігін жатсынуы. Баяндау

Суреттеу

4 Оқиғаның шиеленісуі Көксеректің өз қандастарына қосылуы Суреттеу

5 Оқиғаның шарықтау шегі Көксеректің жойқын күшке айналуы Баяндау

Суреттеу

6 Оқиғаның шешімі Құрмаштың қазасы. Көксеректің

жазасын тартуы Баяндау

Диалог

 

II.  Композициялық жоспарға  сүйене отырып, нақты  дәлелдер-

       мен   Көксерекке   мінездеме беру 

 

III. Семантикалық карта

 

Әрі қарай сабағымызды семантикалық картамен жалғастырамыз.

(Экраннан көрсетіледі)

Кейіпкерлер сөзі кімдікі? 

Кейіпкер сөзі Ауыл адамдары Жұмаш Құрмаштың

әжесі Бейсембай

Қуарған-ай, неңді алып ем? Не жазып ем ? +

Кәпір қырыс, неме , кеудесін бермейді, жасымайды. +

Мына кәпірдің екі көзі жап-жасыл болып кетіпті, тұқымын сезген екен, мұны өлтіріп,

терісін алайық . +

Қасқырың болса қайтейін, менің қара ала

төбетім бір-ақ 

соғады.Араша

лай алмасаң, әлдеқашан өлтіріп тастар еді. +

Іздегендерің-

нің  өзі-сол,

бәрін істеп жүрген сол.      

Енді соны бір қолға берсе-ау! +

 

IV. Кубизм

1. Суретте- Көксеректің сыртқы кескін-келбетін суреттеңіз

2. Салыстыр- Аққасқа мен Көксеректі салыстырыңыз

3. Зертте- Көк бөрінің қадір-қасиеті туралы әңгімелеңіз

4. Талда- Кейіпкерлер тағдырын талқыға салыңыз.

V  Проблемалық сұрақтар:

1. Жазушының бұл әңгімені жазуына не себеп болды?

2. Адамдардың бөлтірікке жасаған іс-әрекеттеріне қалай қарайсыздар?

3. Әңгіменің идеясы не?

4. Көксерек  Құрмашпен неге тез тіл табысты?

5. Көксеректі жауыздыққа баулыған не?

6. Құрмаштың өліміне кінәлі кім?

     Қорытынды:

  Ата-бабамыз қасқырды «Көк бөрі» деп атап қадір-қасиет тұтқан,оның атын атамай, «ұлыма», «итқұс», «жаманауыз» деп атаған.Оны орман санитары деп те атайды, ол-түз тағысы , ол еш уақытта цирк ареналарына шықпайды, қолға үйренбейді.

Әңгімедегі бейкүнә  бала Құрмаштың өлімі – табиғаттың адамға берген жауабы секілді, екі аяқты пенделер, біздер, табиғат заңдылығын бұзуға хақымыз жоқ . Себебі, адам мен табиғат арасында тығыз байланыс бар. Ендеше, балалар, табиғатты зорлықпен, күшпен бағындыру мүмкін емес!

«Адам  және табиғат» (эссе ) жазу

Бағала