Сабақтың  мақсаты:  Ішек – қарын  ауруларының  таралуы  мен  оның  алдын  алу  шараларын  түсіндіру.

Сабақтың  әдісі:  баяндау,  дәрігер  пікірін  тыңдау.

Пәнаралық  байланыс:  математикалық,  дануартану,  гигиена,  өсімдіктану.

Көрнекілігі:  тірек  сызба,  таблица.

Сабақтың  жүрісі:  І.Ұйымдастыру

                                   ІІ. Жаңа  сабақ түсіндіру

Жоспар:

1.Ішек-қарын  ауруларының  таралуы

2.Ішқұрттан  пайда  болатын  аурудың  алдын-алу

3.Астан  уланғанда  көрсетілетін  алғашқы  көмек (мектеп  дәрігеріне  сөз  беріледі)

4. Алкоголь  мен  никотиннің  ағзаға  әсері

 

 

 

 

Ауыз Сілекей  безі

Жұтқыншақ Көмей  безі

Өңеш Қарын  безі

Қарын Ұйқы  безі

Ұлтабар Бауыр  безі, өт

Ащы  ішек Ішек  бездері

Тоқ ішек

Тік  ішек

 

1.Ас қорыту  жүйелерінің  негізгі  мүшелерінің  бірі  ішек-қарын.  Қарында  ас  3-тен  10  сағатқа  дейін  болып,  қарын  сөлінің  әсерінен  қорытылады.  Олар  ас  қорытудың  келесі  бөлігі  ас  ішекке  отіп  отырады.  Ас  ішектің  ұзындығы  5-6  метр.  Аш  ішектің  қалған  қалдық  тоқ  ішекке  өтіп  жиналады.  Одан  кейін  қорытылмаған  ас  қалдықтары  тығызданып  тік  ішекке  өтеді.  Одан  соң  нәпсіс  болып  сыртқа  шығады.  Адамның  ас  қорыту  жүйесі  ауру  қоздыратын  микробтар  әсерінен  әртүрлі  ауруларға  шалдығады.  Ішек-қарын  ауруы  адам  ағзасында  тіршілік  ететін  ішексорғы  цепені  арқылы  да  таралады,  сонымен  бірге  улы  саңырауқұлақтардан  және  тамақтан  улану  арқылы  да  таралады.

2.Дәрігерге  сөз  беріледі. Астан  уланғанда  көрсетілетін  алғашқы  жәрдем.

3.Алкоголь  мен  никотиннің  ас  қорыту  әсерін  түсіндіру. 816  ж  ІХ ғасырда  араб  алхимигі  Равиз  спиртті  кездей  соқ  ашқан.  Қатты  заттарды  ашыту  арқылы  иісі  бар,  жеңіл  тұтанатын  зат  алынады.  Оны  алкоголь  деген  мағынада  түсіндіреді.  Кейін  мұны  этил  спирті  деп  атайды.  Алкоголь  ауыз  қуысының  кілегейлі  қабықшасына,  сілекей  бездеріне,  жұтқыншақ  ішектің  кілегейлі  қабықтарына  әсерін  тигізеді.  Ол  қарынның  сөл  бездерінің  жұмыс  режиміне  әсер  етіп,  қарын  бірлерін  түсіреді.  Адам  гастрит,  ісік  ауруларына  шалдығады.  Темекі  алғаш  рет  1960  жылы  Португалия  елшісі  Жан  Нико  болғандықтан  соның  атымен  ең  ұлы  затты  никотин   деп  атаған.  Ол   сілекеймен  өңешке  асқазанға  сіңеді.  Шылым  шегу  асқорыту  жүйесінің  жұмысын  бұзады.

4. Бір  жылдағы  темекі  шығынын  есептеу.

Шарты:  егер  адам  екі   күнде  1  қорап  темекі  шегетін  болса,  темекінің  орташа  бағасы  50  теңге  болса,  бір  жылда  қанша  қаражат  жұмсалады?

Шешуі: 1  жылда – 365  күн  бар

               365/2=182

182к* 50т =9100 теңге (шығын)

5. Темекі  мен  ішімдік  туралы  мақал- мәтелдер

1. Ұшқын  түбі-өрт

   Ішімдік  түбі-дерт.

2.Темекіні  тартқаның  

Денсаулықты  құртқаның

3. Темекі  тегін  келмейді,

Теңгеге жегіледі

6. Сен  білесің  бе?

1.Дүние  жүзінде  темекі  шегушілер  саны  1  млрд.

2.Темекі  түтінінен  жылына  3,5  мл  адам  өлді

3.Қазақстанда  33%  адам  темекі  шегеді.

4.Темекінің  әр  талы  адам  өмірін  15  минутқа  қысқартады.

 

7.Бекіту  сұрақтарын  кою.

1.Ішқұрт  аурулары  қалай  пайда  болады?

2.Аурудан  сақтану  үшін  қандай  гигиеналық  ережелерді  сақтау  керек?

3.Тамақтан  уланудың  қандай  белгілері  болады?

4.Асқорыту  мүшелеріне  алкоголь  мен  темекінің  әсері  қандай?

8.Қорытынды 

9.Үйге  тапсырма $ 40

10.Бағалау