Ұстаздар сайты u-s.kz Сайттың атауы www.u-s.kz
» » Түлік төлден өседі


Түлік төлден өседі

Тақырыбы: Түлік төлден өседі

Мақсаты: 
1 Білімділік
Оқушылардың төрт түлік жайлы ұғымын қалаптастыру
2 Дамытушылық
Төрт түлік малдың жасына қарай атымен, олардың пайдасымен пірімен таныстыру
3 Тәрбиелік
Балаларды еңбекке тәрбиелеу
Көрнекілік: плакат, сөз жұмбақ, сөз туым
І Ұйымдасьтыру кезеңі:
-Сәлемдесу
-Тәрбие сағаты тақырыбымен таныстыру
-Біз бүгін төрт түлік мал туралы біраз мағлұмат аламыз. Төрт түлікті жасына қарай қалай айтатыны қандай үн шығаратынын білеміз
-Балалар, сендер қандай жануарпларды білесіңдер?
-Ия, дұрыс
-Ал сол жануарларды қай жерде көреміз?
-Жарайсыңдар
-Демек, бүгін біз, сендермен жануарлар соның ішінде төрт түлікке тоқталамыз. Енді жалпы төрт түлікке тоқталайық.
-Балалар сиырдың баласын бұзау дейміз ол алты айға дейін баспау дейді. Бір жасқа дейін торпау, әрі қарай тана деп аталады.
-Жылқы-малдың патшасы, оны қазақ өте жоғары бағалаған.
Оның төлінқұлын деп атаған. Құлыннын жылқы он ай қөтереді. 
-Түйе-төлі бота деп аталады. Ол екі жылда бір боталайды. Бота бір жаста тайлақ деп аталады. Екі жаста құнанша деп аталады.
-Қой-қойдың төлі қозы деп аталады.Екі рет сауылатын қойдың қозысы сәскеден кейін үйге айдалып келеді. Одан соң қой келіп сауылады
ІІ Негізгі бөлімі:
Қазақ халқы ежелден мал шарушылығымен айналысқан халық тәжірибесі бойынша олар малдың өрісін, тіршілігін-табиғатын қадір-қасиетін әбден зерттеп білген. Оның өнімдерін тіршілік құрамы етіп пайдаланған. Малдың еті сүті терісі, тіпті мүйізі мен сүйегіне дейін өз қажетіне ұқсатып отырған. 
  Мал өсіруге қолайлы қоныстаған жерін малсыз елестету мүмкін емес. Себебі төрт түлік мал қазақ халқы үшін ішсе тамақ, кисе киім, жақса отын, мінсе көлік болған. Бұл біздің еліміз үшін бұдан бұлай да аса маңызды. Олай болатын болса, біздің қасиетті төрт түлікке қатысты ұлтымыздың ұғымдары мен бай тәжірибесін ұмытпауға тиіспіз.
-Балалар енді кім маған осы төрт түлік туралы тақпақ айтып береді:
                        Лағыш
         Әп-әдемі ақ бөрте
         Туды ешкім екі лақ
         Анасынан аумаған
         Қысқа маңдай тік құлақ
                      Ботақан
         Тәй-тәй тұрған ботақан
          Аяқты қалт-құлт басасың
          Өрістен енеңді 
         Сағынып әнге қосасың
                    Құлыным
         Құлыным ау құлыным
         Қандай сұлу жұлының
         Судың жүздің тұнығын
         Желімдейді жұлының
                    Қошақан
         Қой бөбегі қошақан
         Қиянатты білмейсің
         Айнымайсың анаңнан
         Секеңдеуді сүймейсің
-Жарайсыңдар!
-Ертеде ата-бабамыз мал шаруашылығымен айналысқан. Көптеген еңбек жасаған. әйелдері малдың сүтінен құрт, кілегей, ірімшік жасаған. Малдың терісінен түрлі киім тіккен. Жүнінен шұлық тоқыған. 
-Ал, балалар енді осы еңбекке байланыты кім мақал-мәтел біледі?
 Еңбек етсең ерінбей тояды қарның тіленбей
 Еңбек етсең емерсің
 Ексең егін, ішерсің тегін


 Көшпелі елдің қоры болғанша, 
Егінші елдің зоры бол
 Жалқауға мың сылтау
 Жаман болаты жігіт, шегіншек келер,
Кедей болатын жігіт, еріншек келер
 Еріншектен мізбақпас туады.
 Айдап салдың малы өспес,
Ала келдің жұмысы бітпес
ІІІ Қорытындылау:
-Балалар енді сендерге мен осы сабақа байланысты сұрақтар қоып көрейін:
1. Ертеде қазақ халқы немен айналысқан?
2. Ешкінің төлін ата?
3. Сиыр неше ай көтереді?
4. Түйе немен қоректенеді?
5. Жүннен не жасауға болады?
6. Үй жануарларын ата?
7. Сиырдың төлі не деп аталады?
  Мал күту әрекетімен малды сүю оны қадірлеу, бағу арқылы кәсіптін әдептілігін қалыптастырып, дәстүрге айналған. Халық мал деп танылған. 
   Түйе малы көшпелі халықтың керуені. Қазақ халқы жылқыны аса қадірлеп оны күте білуді әрбір адамға міндеттемейді. Сиыр малды да киелі қасиетті мал «Қойдың сүті-қорғасын» дейді. Халық – сонымен біз бүгін төрт түлік малдың пайдасы көп екенін білдік. Бірақ оның пайдасын көру үшін көп еңбек ету керек. Малды дұрыс күтпесе, бізге ол сүт те, ет те, жақсы терімен, жақсы жүнді де бермейді. Сондықтан мал күту де үйде үлкендерге қолғабыс тигізуіміз керек. Қазіргі уақытта Lucky Jet деп аталатын "1 Win" казиносының онлайн ойыны 2021 жылы әзірленген ең көп ізденетін онлайн ойын-сауықтардың бірі болып табылады. Lucky Jet ті қарапайымдылығымен меңгеру оңай. Деңгейлердің әртүрлілігі және әртүрлі типтегі ұшақтардың көптігі ойыншыларға көптеген сағаттық қызықты ойын ұсынады. Графикалық дизайнның сүйкімділігі қанық түстерде жатыр, бұл ойынды көрнекі қабылдау үшін жағымды етеді.


Соңғы жарияланған материалдар тізімі
Төрт түлік.
Төрт түлік және оның төлдері.
Төрт түлік мал
Төрт түлік
Төрт түлік
Төрт түлік. Үй жануарлары
Төрт түлік Үй жануарлары
Төрт түлік. Жуан, жіңішке дауыстылар
Төрт - түлігім – қазағымның ырысы
Хайуанаттар дүниесі. Бейсебай Кірісбаев
Бөлім: Уроки / Ашық сабақтар | Көрсетілім: 4670 | Қосты: NA | Ілмек сөздер:
Информация
Посетители, находящиеся в группе Гости, не могут оставлять комментарии к данной публикации.
Бөлімдер
История
открытые уроки по истории
Педагогика
открытые уроки по педагогике
Биология
открытые уроки по биологии
Информатика
открытые уроки по информатике
Математика
открытые уроки по математике
Физика
открытые уроки по физике
Химия
открытые уроки по химии
Разное
открытые уроки
География
Открытые уроки по географии
русский язык