Қыстап қалатын құстар.

Тақырыбы: Қыстап қалатын құстар.

Мақсаты: Балалардың құстар туралы түсініктерін кеңейтуге, табиғат байлығын қорғау сезімдерін дамыту.

Амандасу рәсімі:

«Қуаныш шеңберінде» тұрып, жіпті лақтырып, тілек айту. «Мен  өз сүйіспеншілігімді саған білдіремін. Бүкіл әлемдегі барлық балаларға жақсылық тілеймін». Жіпті бір-біріне лақтырып, шетін әр бала алып,  тор пайда болады, ең соңында қайшымен қию керек. Әр баланың қолында жіп қалады.

Кіріспе бөлім:

Қыс туралы әңгімелеу.

• Балалр, қазір жылдың қай мезгілі?
• Қыс екенін қайдан білдіңдер?

Қар жауды, адамдар жылы киінді, күн суытты. Адамдар, аңдар, құстар барлығы да қысқа дайындалады.

         Кейбір құстар жылы жаққа ұшып кетті, ал кейбіреулері қыстап қалады.

• Балалар, енді мен сендерге Т.Тайбазарұлының «Қайтпай қалған қарлығаш» әңгімесін айтып берейін.

Әңгімені талдау.

• Балалар , әңгіме не туралы?
• «Қайтпай қалған қарлығаш» деп неге аталған?

Әңгіме қарлығаш туралы екен. Оның қанаты жарақаттанып, жылы жаққа ұша алмай қалыпты.

(Осы кезде есік қағылады)

• Балалар, біреу есік қағып тұр, тыңдаңдаршы. Көрейік, кім келді екен? Балалар, бізге Ақшақар қонаққа келіпті.

Ақшақар:

- Мен орманнан келдім. Қыс апаларың сендерге құстарым орманнан ұшып кетті, соларды ұстауға көмектесіңдер деп сәлем айтып жіберді.

• Балалар, біз Қыс апамызға көмектесейік. Апамыздың орманында қандай құстар қыстап қалатынын біліп алайық.
• Ол үшін ойын ойнайық.

Ал, балалар, ойнайық,

Ойнайық та, ойлайық.

Қандай жұмбақ болса да,

Шешпей оны қоймайық.

Жұмбақтар

Қонып алып жарға, 

Қарқылдайды (қарға)

Өзі сақ, өзі ұзын,

Шықылықтап тұрмайды.

Құйрығы ұзын, өзі бұтақтан бұтаққа ауысқан,

Бұл қандай құс (сауысқан)

Енді, келесі құстар туралы білу үшін тақпақтар айтамыз (Торғай, үкі, тоқылдақ туралы)

Айтылған құстар суреттерін «жемсауыт» артына жапсырылған магнитті тақтаға қондыру.

Сергіту сәті.

Қарға біздің қар, қар,

Сауысқаныс саңқ, саңқ.

Торғайларым шиқ, шиқ,

Жапалағым ух, ух.

Көкек көкек, көкек деп,

Ұшады екен желпілдеп.

• Балалар, қалай ойлайсыңдар, құстар орманнан біздерге неге ұшып келді?
• Олар жем іздеп келді.
• Олай болса, балалар, біз құстарға қамқорлық жасауымыз керек. Оларға жем берейік. Ол үшін мына кітаптағы суреттерге қарап, қыстап қалатын құстың атын қай бала дұрыс айтса, сол бала құстарға келіп жем шашады.

Табиғат тілашарынан

«Қыс ұясын қарайла, бұзылмасын абайла» тіркесін  жаттайық.

• Балалар, біреу есік қағып тұр ғой. Мүмкін ол біздің құстарға келген Қыс апамыз шығар.

Есік ашылып, Қыс кіреді.

• Сәлеметсіздер ме, балалар! Мен сонау орманнан келдім, құстарымды іздеп келдім.
• Біз сіздің құстарыңызға қамқорлық жасадық.
• Жақсы, балалар, сендер құстар туралы өте жақсы біледі екенсіңдер. Менің сендерге орманнан алып келген сыйлығым бар.

(Қарағайдың жаңғақтарын алып балаларға таратады)

«Қысқы ертегілер» апталығына

«Қу түлкі мен ұмытшақ аю» ертегісін театрландыру.

 

Рольдерде ойнайтындар:

Түлкі: Нұрсауле

Аю: Талап

Қасқыр: Алихан

Түйе: Ержан

 

Автор сөзі:

Аю, қасқыр, түйе, түлкі төртеуі өздерінше достасып, өздерінше өмір сүріп көріпті. Жұбын жазбайтын достар бірде ұзақ сапарға шығады. Әлде қарны ашты ма, әлде бұрыңғы әдеті бойынша достарын алдағысы келді ме екен, бірде...

Түлкі:

• Осы Түйені жесек қайтеді? – деді.

Қасқыр:

• Әрине, жеуге болады,-деді қасқыр. Бірақ Аю әкемізді танытады ғой!

Түлкі:

• Ой, қорқақ!-деді де, Түлкі құйрығын бір бұлаң еткізеді де, аяғын ақырын басып, Аюдың жанына келеді.

Түлкі:

• Аю, еке! Сіз білесіз бе? Қасқыр Түйені жеймін деп жүр, - дейді сыбырлап,

Ал аю өте ұмытшақ болатын. Түлкінің айтқанын сол жерде – ақ ұмытып қалады.

Содан Түлкі тура Түйенің өзіне барып;

• Қасқыр мен Аю сені жейді – ау осы, - дейді.

Түйе:

- Неге? Менде нелері бар? – деп бақырып қалады, ұзын мойыны аңқау Түйе.

Түлкі:

• Сен өте үлкенсің. Көрмейсің бе? Етің қандай көп. Сені жесе достарыңның көпке дейін қарны ашпайды.

Түйе:

• Достарымның қарны ашпайтын болса, жарайды, келістім? – дейді.

Аю, Қасқыр және Түлкі Түйені союға кірісті. Қасқыр мен Түлкі ішек-қарнын тазалайды.

Шыдамсыз Түлкі бір ұзын ішекті жұтып жібермекші болады.

Қасқыр:

- Жеме, Аю ұрсады.

Әйтсе де, Түлкі қасқырдан көзін аша бере әлгі ішекті қылғытып жібереді.  Ішектің жоқ екенін  Аю сезіп қойып:

Аю:

- Ішек қайда? Деп ақырады.

Түлкі:

-Қасқыр жеп қойды! – дейді Аюдан қорыққан қу Түлкі, өтіріктен  - өтірік.

Аю қасқырға тап береді. Қасқыр тура қашады. Олар ұзап кеткен кезде Түлкі Түйенің етін түп – түгел жым-жыластығып үлгереді.

Қасқырға жете алмай, қайта оралған Аю ептігін баса алмай:

Аю:

- Ет қайда? - деп қаһарлана гүж ете түседі.

Түлкі:

• Өзің бәрін алып кеттің ғой. Есіңде жоқ па? – дейді Түлкі беті бүлк етпестен.

Жоқ. Мен әкеткен жоқпын!- деп Аю айта алмайды. Сөйтсем, сөйткен шығармын, тыққан жерімді ұмытып қалғаным ба? Қап, әттеген – ай, Ә! – деп ойлайды. Ал Түлкі болса, бір Түйенің етіне жалғыз өзі ие болып, қулығын асырады.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Wild animals « Қыстап қалған құстар» Құстар қайда қыстайды? Құстарға қамқорлық Қыстайтын құстар Жабайы аңдар Зат есімнің жекеше, көпше түрі. Технологиялық карта. Түлкі туралы ертегілер еліне саяхат Құстар біздің досымыз

Бөлім: Уроки / Балабақша | Көрсетілім: 3510 | Қосты: NA | Ілмек сөздер: