Ұстаздар сайты u-s.kz Сайттың атауы www.u-s.kz
» » Бастапқы заттың біреуі артық мөлшерде берілгенде химиялық реакция теңдеуі бойынша реакция өнімін есептеу


Бастапқы заттың біреуі артық мөлшерде берілгенде химиялық реакция теңдеуі бойынша реакция өнімін есептеу

Бастапқы заттың біреуі артық мөлшерде берілгенде химиялық реакция теңдеуі бойынша реакция өнімін есептеу

 

Массасы  33,3  г кальций  хлориді бар ерітінді мен массасы  16,4 г натрий фосфаты бар ерітіндіні араластырғанда неше грамм алюминий гидроксиді түзіледі?

 Берілгені:

m (СаСl2) = 33,3 г

m (Nа3РО4) = 16,4 г

Т/к  m (Са3РО4)2)

Шешуі:

1-әдіс.

1) Реакция теңдеуін жазып, есептеуге қажетті қосылыстардың молярлық массаларын анықтаймыз:

ЗСаСl2 + 2Nа3РО4  = Са3(РО4)2↓+ 6NаСІ

М (СаСl2) = 111 г/моль

М (Nа3РО4) = 164 г/моль

М (Са3РО4)2) = 310 г/моль

2) Реакция теңдеуі бойынша :

З•111г  СаСl2   ––––––––––  2 •164 г  Nа3РО4

33,3 г  СаСl2     ––––––––––     х г  Nа3РО4

 

         33,3 •328

х =  ––––––––––  = 32,8 г

            33,3 

  3)  33,3 > 32,8  болғандықтан, кальций хлориді артық мөлшерде алынған. Әрі қарай есептеуді натрий фосфаты бойынша жүргіземіз:

2 •164 г Nа3РО––––––––––   310 г  Са3(РО4)2

  16,4 г   Nа3РО4   ––––––––––    х г  Са3(РО4)2

 

         310 •16,4

х =  ––––––––––  = 15,5 г

             328 

 

2 -әдіс.

1) Есептеуге қажетті қосылыстардың молярлық массаларын анықтаймыз:

М(СаСl2) = 111 г/моль

М(Nа3РО4) = 164 г/моль

М(Са3РО4)2) = 310 г/моль

2) Есептің шарты бойынша реакцияға түсетін заттардың зат мөлшерін есептейміз:

           m                                           33,3 г

 nu= –––––   ;     nu (СаСl2) =  –––––––––––  =  0,3 моль

           М                                       111  г/моль

 

                                  16,4 г  

  nu(Nа3РО4) =  –––––––––––  =  0,1 моль

                              164 г/моль

 

3) Реакция теңдеуін жазып, заттардың формулаларының үстіне анықтаған зат мөлшерін, ал астына теңдеу бойынша реакцияға түсетін зат мөлшерін жазамыз:

 

0,3 моль      0,1 моль          ? моль

 З СаСl2 + 2Nа3РО4 =  Са3(РО4)2↓+ 6NаС1

  3 моль        2 моль             1моль

Реакция теңдеуі бойынша 3  моль кальций хлориді  2 моль натрий фосфатымен әрекеттеседі. Бастапқы заттардың мөлшерін салыстырамыз:  v (3СаСl2) > v (2Nа3РО4)

3) Реакция барысында зат мөлшері аз зат толық жұмсалатын болғандықтан, есептеуді натрий фосфаты бойынша жүргіземіз:

 

               

                    0,1моль             х моль

ЗСаСl2 + 2Nа3РО4 = Са3(РО4)2↓+ 6NаСІ

                   2 моль             1 моль

 

2 моль  Nа3РО4   ––––––––––   1 моль  Са3(РО4)2

0,1 моль Nа3РО4 ––––––––––   х  моль  Са3(РО4)2

 

        0,1 •1

х = ––––––  = 0,05 моль

           2 

m = М •nu;      m(Са3(РО4)2) =  0,05 моль•310 г/моль  = 15,5 г                                                       

                                                                                Жауабы:  15,5 г.                      

Массасы  10 г  алюминий карбиді  (Al4C3)  массасы  10 г  сумен әрекеттескенде түзілен метанның  (қ.ж.)  көлемін есептеңіздер.                                                                                                Берілгені:                                                                                                                                                                       m (Al4C3) = 10 г                                                                                                                                                          m (Н2О) = 10 г                                                                                                                                                                 Т/к  V (СН4)                                                                                                                                                             Шешуі:                                                                                                                                                                               1) Реакция теңдеуін жазып, есептеуге қажетті қосылыстардың молярлық массаларын анықтаймыз:

  10г           10г                    ?

Al4C3 + 12Н2О = 3СН4 + 4Al(ОН)3

1 моль   12 моль       3 моль

  144          18         Vm =22,4л/моль

М(Al4C3) = 27 •4+12• 3 = 144 г/моль

М(Н2О) =1•2+ 16 = 18 г/моль

 

2) Есептің шарты бойынша реакцияға түсетін заттардың зат мөлшерін есептейміз:

            m                                           10 г

 nu= –––––   ;      nu(Al4C3)  =  –––––––––––  =  0,069 моль

            М                                      144 г/моль

 

                          10 г  

nu2О) =  –––––––––––  =  0,55 моль

                       18 г/моль

Реакция теңдеуі бойынша,  1 моль  Al4C3  12 моль  сумен әрекеттеседі,  0,069 моль  Al4C3    мен 0,069•12=0,828 моль су қажет.  Демек,  0,55 моль су  0,069 моль  Al4C3 - мен әрекеттесуге жеткіліксіз. Реакция барысында зат мөлшері аз зат толық жұмсалатын болғандықтан, есептеуді су бойынша жүргіземіз:

                            3                          1                        0,55 моль

 3) nu(СН4) =  –––––  nu2О) =  ––– nu2О) =  –––––––––   =   0,137 моль

                           12                        4                               4

4) Реакция нәтижесінде бөлінетін газдың көлемін зат мөлшері бойынша есептейміз:

 V(CH4) = nu(CH4) • Vm = 0,137 моль • 22,4 л/моль = 3,07 л

                            Жауабы: 3,07 л.

ЕСЕПТЕР

 

1) Массасы  29,2 г  тұз қышқылы мен массасы  44 г натрий гидроксиді бар ерітінділерді араластырғанда түзліген ас тұзының массасын есептеңіздер.

                                                                                   Жауабы:  46,8 г.

 

2) Массасы  47 г  калий оксидіне массасы  40 г  азот қышқылының ерітіндісімен әсер етті. Реакция нәтижесінде түзілген  калий нитратының массасын есептеңіздер.

                                                                                   Жауабы:  64,12 г.                                                                                                                                                                                      

 

3) Массасы  40 г  мыс (II)  оксидіне массасы  49 г  сусыз күкірт қышқылымен әсер етті. Түзілген тұздың массасын есептеңіздер.         

                                                                                   Жауабы:  80 г.                                                                         

 

4) Массасы  36 г алюминийге массасы  64 г  күкіртпен әсер еткенде, түзілген алюминий

 

сульфидінің массасын есептеңіздер.                                                                                                         

                                                                                   Жауабы: 100 г.

 

 5) Массасы  53 г  натрий карбонаты бар ерітіндіге массасы  49 г  күкірт қышқылының ерітіндісімен әсер етті.  Реакция нәтижесінде түзілген тұздың массасын есептеңіздер.

                                                                                     Жауабы: 71 г.                                                                                                     

 

6) Массалары  34 г  күміс нитраты бар және  34 г  натрий хлориді бар ерітінділерді араластырды. Реакция нәтижесінде түзілген күміс хлоридінің массасы мен реакцияға түспеген натрий хлоридінің массасын есептеңіздер.

                                                                                     Жауабы: 28,7 г және 22,3 г.

 

7) Массасы 10 г  күкірт қышқылы мен массасы  9 г  натрий гидроксиді бар ерітінділерді араластырды. Түзілген натрий сульфатының массасын есептеңіздер.

                                                                                      Жауабы: 14,5 г.

 

8) Массасы  16,8 г  натрий гидрокарбонаты массасы  56 г  тұз қышқылымен әрекеттесті. Реакция нәтижесінде түзілген көміртегі (ІV) оксидінің көлемін (қ.ж.) және  ракцияға жұмсалмаған заттың массасын есептеңіздер.

                                                                                    Жауабы: 4,48 л және 47,45 г.

 

9) Массасы  20,8 г  барий хлориді  мен массасы  8,0 г  натрий сульфатының ерітінділерін араластырғанда түзілетін  тұнбаның массасын есептеңіздер.
                                                                                    Жауабы: 23,3 г.

 

yes�3 <h̥ Qq г  натрий сульфатының ерітінділерін араластырғанда түзілетін  тұнбаның массасын есептеңіздер.
                                                                                    Жауабы: 23,3 г.

 

 

le='fon�U3z:h̥ Qq nt-family:"Times New Roman","serif"; mso-ansi-language:KZ'>К

 

Na +  …..     →Na2 S

М

Н

О

HgO   →   ….. +    …..

Ш

И

Х

Mg + HCl  →    ….. + H2

Л

Н

Й

 

 

 Реакция теңдеуі

Қосылу

Айырылу

Орын басу

Cu  +  …..   →Cu S

Ф

Г

А

 AI +HCl→    AICl3 + ….

Е

З

Р

Na +  …..  →NaCl

А

М

И

AgO→     …..  +    ….. 

О

Н

Н

Mg +O2→ …..

Ц

Ж

Е

NH3 →    N2+…..

Т

И

К

Ca + HCl→…..+ H2

Ф

А

Й

 

4 Сайыс « Мақал-мәтел сайысы»

1. Ақыл арымас ,  ....... (алтын шірімес)

2. Қойдың сүті – ....... ( қорғасын)

3. От көмір жейді ,....... ( тот темір жейді)

4. Аз сөз- алтын,  ........ (көп сөз- күміс)

 

ІІІ.Қорытындылау


Соңғы жарияланған материалдар тізімі
Физика пәнінен бақылау жұмысы
Құрамында қоспасы бар бастапқы зат пен реакция өнімі бойынша есептер
Күкірт оксидтері және олардың қосылыстары
Зат мөлшері.Молярлық масса.
ІІ-тарау бойынша тексеру жұмыстары
1 тарау бойынша қайталау сабағы
№1 бақылау жұмысы
8-сынып химия пәнінен ІІ тоқсан бойынша бақылау жұмысы
Химия сабағында Ривин –Баженов әдісімен жасалған карточкаларды қолдана отырып есеп шығару
Химиядан «Әртүрлі типтегі есептеу есептерін шығару» қолданбалы курсы бойынша 10 сыныпқа арналған оқу-әдістемелік күнтізбелік жоспар
Бөлім: Уроки / Химия | Көрсетілім: 9495 | Қосты: NA | Ілмек сөздер:
Информация
Посетители, находящиеся в группе Гости, не могут оставлять комментарии к данной публикации.
Бөлімдер
История
открытые уроки по истории
Педагогика
открытые уроки по педагогике
Биология
открытые уроки по биологии
Информатика
открытые уроки по информатике
Математика
открытые уроки по математике
Физика
открытые уроки по физике
Химия
открытые уроки по химии
Разное
открытые уроки
География
Открытые уроки по географии
русский язык