Оттек. Оксидтер. Жану

Тақырыбы Оттек. Оксидтер. Жану

Сабақ № 32

Сабақтың тақырыбы:«Оттек. Оксидтер.Жану»

Сабақтың түрі: семинар сабақ

Сабақтың типі: бекіту,қорытындылау сабағы

Оқыту әдісі: ұжымдық

Мақсаты: 

Білімділігі -Дамыта оқыту жүйесін пайдалана отырып, жай заттардың қасиеттерін зерттеуді,оқушылардың өз бетінше жұмыс жасап,қорытындылауға «Оттек. Оксидтер. Жану» тарауы бойынша алған білімдерін толықтырып, танымдық ой-өрістерін кеңейту. Химия пәніне деген қызығушылықты арттыру.

Тәрбиелілігі – Оқушыларды ұйымшылдыққа,рухани азаматтық қабілеттерін қалыптастыруға,қоршаған ортаны сүюге  тәрбиелеу. Экологиялық тәрбие беру

Дамытушылығы -Интерактивті әдіс-тәсілдер арқылы оқушылардың өзара белсенділігін,ой-өрісін, өздік әрекет атқару қабілетін дамыту.

Құралдар мен реактивтер: интерактивті тақта, ауа құрамын анықтайтын аспап, сутек асқын тотығы, сынауық, газ журетін түтікше, штатив, сіріңке, су, кукірт немесе фосфор.марганец (IV) оксиді

Пайдаланылған әдебиеттер: 

1. Н.Нұрахметов, К.Сарманова, К.Жексембина, Н.Заграничная, Ә.Темірболатова“Химия” 8-сынып Алматы ”Мектеп“ 2009ж
2. С.Ж. Пірәлиев, Б.М.Бутин, Г.М. Байназарова, С.Ж. Жайлау “Жалпы химия” Алматы 2003ж
3. Н.Н. Исабаев, Т.М. Исмайлов ”Химия есептері“ Алматы “Әлем нұрлы” 2009ж
4.  Я.Л. Гольдфарб, Ю.В. Ходаков, Ю.Б. Додонов ”Химия есептер және жаттығулар жинағы 8-11 “ Алматы ” Рауан“ 1997ж
5. Б.А. Бірімжанов “Химиялық элементтер тарихынан”  ”Мектеп“ 1969ж
6. Б.А. Бірімжанов “Жалпы химия”  ”Қазақтың мемлекттік оқу педагогика“ 1962ж
7. К. Аханбаев “ Химия” Алматы ”Ана тілі “ 1993ж
8. Интернет

2. Оттегі О2 жай зат	5. Оттегінің химиялық қасиеттері	7. Озон табиғаттатаралуы
3.Оттегінің алынужолдары	Оттегі.Оксидтер.Жану.	8. Оттектің қолданылуы
4. Оттегініңфизикалыққасиеттері	6. Оксидтер	Ауа - газдарқоспасы.

Сабақ жоспары: 

Интеллектуалдық сайыс сабағы

I. Таныстыру   (озон,  оттек)

II. Жорға. ( 10 сұрақ-жауап)

III. Сиқырлы ұяшықтар

IV. Көкпар  (есеп шығару)

VI. Үй тапсырмасы

Бағалау түрі

Деманстрациондық жұмыс

Сутек пероксидінен оттек газын алу

Керекті құрал жабдықтар: Пергидроль, су марганец ди оксиді,  шыра, сіріңке,

Жұмыстың мақсаты;Оттектің алыну жолын түсіндіру және катализатордың қызметін ұғындыру

3% тік Пергидроль бұны медицинада қан тоқтату кезінде, құлақ ауруларына, бетті тазартуда, бактерия, вирустардан инфекциялардан тазартады.Спид, тұмау,тістің қызыл еттеріне, журек ауруларына қолданады.

Сутек пероксидінің таблеткаларын суда ерітіп аламыз. Сутек пероксиді тұрақсыз қосылыс болғандықтан катализатор әсерінен су және оттек газы бөлінеді.Катализатор ретінде біз марганец ди оксидін пайдаланамыз. Катализатор реакцияның жылдамдығын жылдамдатып өзі реакцияға қатыспайтын заттарды айтамыз.

Оттек газын бөлініп жатқанын оны шоқтанған  шыра арқылы білеміз.

І─тур “Жорға”

1 минуттың ішінде сұрақтарға жауап беру керек! Әр сұрақ 1 балл

”Оттегі ”тобына

1. Оттегі ауадан ................?сәл ауыр
2. Оттектің аллотропиялық түр өзгерісі? Озон
3. Ауаның құрамын алғаш рет қай ғалым анықтады?
4. Жер бетінде  екінші және үшінші орын алатын элемент? Кремний алюминий
5. Химиялық реакцияның жылдамдығын тездететін, бірақ реакция соңында жұмсалмай қалатын зат калай аталады? Катализатор
6. Темір жанғанда түзілетін зат? Темір қағы
7. Оттек газын қандай баллонда сақтайды?КӨК
8. Оттек латын тілінен аударғанда қандай мағына береді? Қышқыл тудырушы
9. Фосфор калай жанады? Ашық жарық жалынмен
10. Жылу бөле жүретін реакция ? Экзотермиялық

”Озон ”тобына

1. Оттегі суда......... ? нашар ериди
2. Заттардың оттекпен әрекеттесуі      реакциясы калай аталады? Тотығу немесе жану
3. Ауаның құрамында қанша пайыз оттегі бар? 21%
4. Жер беті бойынша оттегі каншасыншы орын алады? 1ші
5. Оттегін жинау әдістері? Суды ығыстыру және ауадан сәл ауыр болгандыктан стакан тубіне
6. Күкірт қандай жалынмен жанады? Көкшіл жалынмен
7. Өткір иісті тұншықтырғыш газ?күкірт (IV) оксиді
8. Жылу сіңіре жүретін реакция? эндотермиялық
9. Өсімдіктер оттегін бөліп шығаратын реакция ? фотосинтез
10. Адам организмінде қанша пайыз оттегі болады?65

ІІ тур  ”Сиқырлы ұяшықтар“

1. Оттектің қолдану аясы 3 балл
2. P₂O₅ ,NаОН ,SO₃ , Al₂O₃,  MgSO₄ , H₂SO₄,     HCl , BaO, CO₂, MgO Fe₂O₃ оксидтердің формуласын теріп жазып, аттарын атаңыз.4 балл

P₂O₅─фосфор (IV)оксиді

SO₃─ күкірт (VІ)оксиді

Al₂O₃,  ─ алюминий оксиді

CO₂, ─ көміртегі (IV)оксиді

MgO ─ магний  оксиді

Fe₂O₃─ темір (IІІ)оксиді

3. Жұмбақ: Жер бетін ультракулгін сәулесінен қорғайды.Өзі оттектің үш атомын құрайды 2 балл    (озон)
4. Оттекті біз  лабораторияда қандай заттардан аламыз ? 4 балл

5. Металды кесуге, пісіруге немесе сваркаға қандай зат пайдаланылады? 3балл Ацетиленді оттекті қоспа
6. Озон қай кезде пайда болады?3 балл Озон электр зарядтарының әсерінен табиғатта найзағай ойнағанда және ормандарда қылқанды ағаштардың шайыры тотыққан кезде пайда болады.
7. Қай колбада отттек газы бар? Шоқтанған шыра арқылы білеміз
8. Жұмбақ тізбек

Mg→MgO  ,    Na→Na₂O

2 Mg  + О₂→2MgO  ,                     4Na+О₂→2Na₂O

4Al+3О₂→2Al₂О₃   ,                      2Cа+О₂→2CaO

9. Өсімдіктер әлемі жыл сайын атмосфераға қанша оттек бөледі?3балл 400мл тонна
10. Берілген заттардан оксидтерді теріп, қайсысы қышқылдық , қайсысы негіздік оксидке жататынын атап беріңіз?

NаОН, K₂O, Na₂SO₄, СОHCl, MgO, K₂ SO₄ ,P₂O₅ , HNO₃ 4балл

K₂O, MgO  негіздік оксид

    P₂O_5, СО қышқылдық оксид

1. Озонның зиянды әсерлері?4 баллТым белсенді болғандықтан каучукты бүлдіреді, органикалық бояуларды түссіздендіреді, Күміс, алтын тәрізді металдарды тотықтырады. Озон ауа молшерінде көбейіп кетсе адамның басы ауырады, тез шаршайды, локси бастайды
2. Микробтар мен бактерияларды жою үшін күкірт диоксидін қолдануға болады. Сол сияқты бұл затты қара өрікті кептіру үшін де қолданады. Күкірт диоксидінің формуласын жазыңдар.3баллSO₂

ІІI тур  ”Көкпар“

1. Берілген формуладағы әрбір элементтің массалық үлесін анықта?

K₂O, MgO                                 CO,  P₂O₅

 

Берілгені                  Mr(K₂O)=94

K₂O,

MgO  

CO,           ώ=·100%     ώ=·100% =82.9% (K)   

P₂O₅

                                100-82.9%=10.8% (O)

т\к  ώ(К)-?                 Mr(MgO)=40

      ώ(O)-?ώ=·100%     ώ=·100% =60%    (Mg)   

      ώ(Mg)-?              100%-60%=40% (O)

      ώ(P)-?

ώ(C)-?                               Mr(CO)=28

ώ=·100%     ώ=·100% =42.8%    (C)

   100%-42.8%=57.2%(O)   

Mr(P₂O₅)=142

ώ=·100%     ώ=·100% =43.6%    (P)

                              100%-43.6%=56.4%(O)   

2. С+О₂ =СО₂ + 402 кДж термохимиялық теңдеу бойынша, 843 кДж энергия алу үшін көмірдің қандай массасын жағу керек? 5 балл

Берілгені шешуі

Q=843 кДж                               С+О₂ =СО₂ + 402 кДж    

т\к  m(C)-?                                12г                        402 кДж     х=25.1г(С)

хг843 кДж

3. Венн диограммасы

Көкшілдеутүсті,өзінетәнерекшеиісібар.қайнау тем  -112˚С. Балқу тем-193˚С. Күшті тотықтырғыш.алтын мен күмісті тотықтырады. Бактерияны жою үшін пайдаланады.өсімдікті, тірі организмді ультракүлгін сәуленің күйдіруінен сақтайды.Тұрақсыз

Газ, Оттек элементінен тұрады.Атмосферада кездеседі

Иіссіз, түссіз газ.Оттек   183˚С та сұйылады, -218˚С қатады.Алтын мен Тыныс алуға, организмнің тіршілік етуіне жағдай жасайды,күміс тотықпайды. Жағу процесінде қолданылады.

4. ІVтур  ”Ой түйін“
5. «Орман-планета өкпесі» деп не себепті аталған?
6. Атмосфералық ауаның ластаушылар көзі?

Үй тапсырмасы:

II тарау бойынша  қайталау,

Бақылау жұмысына дайындалып келу

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Химиялық реакциялардың жылу эффекті.Термохимиялық реакция теңдеулері бойынша жылу эффектісін есептеу. Оксидтер Оттектің химиялық қасиеттері. Жану. Химиялық реакциялардың жылу эффекті ІІ-тарау бойынша тексеру жұмыстары №1 бақылау жұмысы Оттегі -тіршілік көзі Оксидтердің химиялық қасиеттері. Қолданылуы Хлордың оттекті қышқылдары . Йод Оттек.Оксидтер. Жану

Бөлім: Уроки / Химия | Көрсетілім: 10767 | Қосты: Турабаева Манат | Ілмек сөздер: