Махамбет Өтемісұлы көтеріліс күрескері

22.01.2015ж

9 Ғ сынып

3-сабақ

Пәні

Әдебиет

Пән мұғалімі

Сапашева Зоя Маратовна

Тақырыбы

Махамбет Өтемісұлы көтеріліс күрескері

Жалпы мақсаты

Азаттық қозғалыстың ұйымдастырушыларының бірі Махамбет Өтемісұлының

өмірімен , халқына   сіңірген    қызметімен  таныстыру;

оқушыларды  шығармашылықпен  жұмыс  істеуге дағдыландыру , ой - өрісін дамыту; Ел жадында мықтап    сақталған       қасиетті

тұлғаның өмірімен,адамгершілік қасиеттерімен, ерлігімен   таныстыра    отырып оқушылардың   туған    жеріне   деген сүйіспеншілігін арттыру ,  оларды батыр өмірінің үлгісіне тәрбиелеу.

Сілтеме

9-сынып қазақ тілі оқулығы, «Қазақ тілі мен әдебиеті» әдістемелік журнал,тапсырма жазылған кеспе қағаздар, слайд.

Оқыту нәтижелері

Ø  Белсенділік танытады;

Ø  Ойларын шынайы,еркін жеткізе алады;

Ø  Өзара пікірлесе алады;

Ø  Тақырыпты меңгеруде өзге топтарға пікір айта алады;

Ø   

Негізгі идеялар

Тапсырма көздері

Оқушы іс-әрекеті

Мұғалім іс әрекеті

І. Ұйымдастыру.

ІІ Үй тапсырмасын сұрау.

1.Тест.

2 Қызығушылық

ты ояту.

М.Өтемісұлының

«Жұмыр қылыш» күйі.

3. Топқа бөлу.

ІІІ. Жаңа сабақ.

1.      Сұрақ-тапсырма.

2.      Өлеңдерін талдау.

ІҮ. Бекіту.

1.       «Сөз-мағына» тапсырмасы

Оқушылар сабаққа қажетті құралдарын шығарып,сабаққа дайындалады.

ХІХ ғасыр әдебиеті тақырыбы бойынша өткенді қайталауға арналған тест тапсырмасын орындайды.

Оқушылар күйді тыңдап болғаннан кейін мұғалімнің сұрақтарына жауап бере отырып «батыр» сөзін топтастырады.

Ердің қаруына байланысты оқушылар төрт топқа бөлінеді.

І топ: «Садақ»

ІІ топ: «Қылыш»

ІІІ топ: «Айбалта»

ІҮ топ: «Шоқпар»

Оқушылар топ болып жұмыс жасайды. Берілген сұрақтарға топ болып жауап береді.

Махамбет Өтемісұлының өлеңдерінен үзінді жатқа айту.

Әр топ өздеріне берілген ақынның өлеңінің тақырыбы қандай екенін айтады.

Үлестірмелі қағаздарда жазылған сөздердің ақын өміріне қатысы қандай екені туралы айтады.

Оқушылардың сабаққа қатысын тексереді.

Тест тапсырмасының дұрыс жауабын мұғалім слайд арқылы көрсетіп, бағалайды.

Сұрақтар:

1.      Батыр кім?

2.      Батыр қандай болу керек?

3.      Батыр,ерлік жайлы мақал-мәтел айт.

4.      Қазақ халқының бас бостандығы үшін күрескен кімдерді білесіңдер?

5.      Ер қаруы-бес қаруды ата.

Бес қару суреті бар кеспе қағаздарды оқушыларға үлестіріп, топқа бөледі.

Жаңа сабақ тақарыбын ашу мақстаныда топқа сұрақ -тапсырмалар беріледі.

І топ: «Садақ»

 1.Махамбет Өтемісұлына сипаттама

2. Исатай қазасы туралы айт. 

3.Көтерілістің тууына не себеп болды , көтерілістің кімдер басқарды?

4.Махамбет жырларының ерекшілігі.

5.Көтерілістің тарихи маңызы.

ІІ топ: «Қылыш»

1.Махамбеттің өмірі туралы айт.

2. Махамбет  қоғам өмірі мен әдебиет тарихына қандай жаңалық әкелді.

3. Орынбор губернаторы көтерілісшілерді қалай   жазалады ?

4. Махамбеттің қандай патриоттық , реалистік шығармаларын білесің.

5.Махамбет бастаған көтерілістің мақсаты қандай ?

ІІІ топ: «Айбалта»

1.Бөкей Ордасының құрылуы.

2. Көтеріліс жеңілгеннен кейінгі қазақ руларының жағдайы .

3.Махамбеттің Орынборда оқуы.

4.Махамбет кім ?

5.Тастөбе түбінде көтерілісшілер неге жеңілді?

ІҮ топ: «Шоқпар»

1.Көтерілістің  жеңілу  себептері.

2. Көтерілістің  алғашқы  кезеңі.

3.Жәңгір  хан  Орынбор  генерал – губернаторына  жолдаған

хатында  не  деді ?

4. 1827 ж.

ұйымдастырылған  «хандық  кеңес».

5.Хан  сарайына  өткізілуге  тиісті  алым – салық.

 Ақын өлеңдерін топқа бөліп береді.

І топ: «Садақ» - «Әй,Махамбет жолдасым»

ІІ топ: «Қылыш» - «Соғыс»

ІІІ топ: «Айбалта» - «Қызғыш құс»

ІҮ топ: «Шоқпар» - «Махамбеттің Баймағанбет сұлтанға айтқаны»

Ақынның өміріне байланысты жазылған тірек сөздерді оқушыларға таратып беріп, мағынасын сұрайды.

Тірек сөздер: Қиялымола, «Қайран Нарын», Подполковник Гекке, 1803ж, Бекмағанбет, «Өтемістен туған он едік..», 18 ай, Беріш, Жәңгір, 1846ж, 1836ж, Ағатай Беріш, 200 сарбаз, Қараой, 1000 сом, Исатай, «Жұмыр Қылыш»

Кері байланыс

Оқушылар бүгінгі сабақтан алған әсерлері бойыша өз ойларын айтып, ой бөліседі?

-         Еліміздің өркендуіне Махамбет сияқты қандай үлес қосар едің?

Кейінгі тапсырмалар

Шығарма жазу.

«Туады ерлер ел үшін» тақырыбына шығаома жазу.

Бағалау

Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау. Топ басшысы топ оқушыларын бағалайды.