Қазақстанда ғылым мен өнердің дамуы

Басты бет » Уроки » Қазақстанда ғылым мен өнердің дамуы

Сабақтың тақырыбы: Қазақстанда ғылым мен өнердің дамуы

Сабақтың мақсаты:

Білімділік:Оқушыларға көрнекті ғалымдар жайлы кеңінен мағлұмат бере келіп, олардың еңбектерінің тарихи маңызын ашып көрсету.

Дамытушылық:Ғылыми еңбектерді, көркем шығармаларды түсініп оқуға, ізденіске дағдыландыру, топпен жұмыс жасауға үйрету.

Тәрбиелік:Адамгершілікке, кішіпейілдікке , имандылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:Жаңа сабақты меңгеру,топпен жұмыс.

Сабақтың әдісі:Сұрақ – жауап, мақал – мәтелдердің жалғасын табу, тірек – сызба, тест, сематикалық карта.

Көрнекілік:Қазақстан Республикасының картасы,Әл-Фараби, М.Қашқари, Ж,Баласағұни, Қожа Ахмет Йассауидің портреттері,электрондық оқулық.

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру бөлімі.

- Сынып оқушыларын топқа бөлу.

2.Үй тапсырмасын тексеру.

Сұрақ- жауап әдісі.

1 2 3 4

15 6

14 7

13 8

12 11 10 9

1.Тың және тыңайған жерлерді игеру идеясы қашан қабылданды,неліктен?

2.Тың игерушілерге қандай жағдайлар жасалды?

3.Тың игеру қазақ халқының рухани өміріне қалай әсер етті?

4. Қазақстанның қай облыстарында тың игерілді.

5.Тың және тыңайған жерлерді игерудің қандай теріс жақтары болды?

6.Қазақстанда қанша гектар жерге егін егілді?

7.Алғашқы тың игеруші механизатор, еңбек ері кім?

8.Камшат Байғазықызы Дөненбаева қай жылы,қай жерде дүниеге келді?

9. «Тың және тыңайған жерлерді игеру» жоспары қай жылы қабылданды?1954ж

10.Тың игерудің алғашқы жылы Қазақстанда қанша гектар жер жыртылды?6,5 млн

11.Мемлекет тұрғын үй салуға қанша сом несие берді? 10 сом

12.Молдавиядан қанша жұмысшы көшіп келді? 650 мың

13.Қазақстанға тың игеру жылдары қанша ұлт өкілдері келіп қоныстанды? 2млн

14.Топырақтың құнарлы бөлігі қалай аталады? гумус

3.Жаңа сабақ

Жоспар.

1.Қаныш Сәтбаев – ғұлама ғалым,академик.

2.Қазақстан ғылымы.

3.Қазақстан мәдениеті мен әдебиеті.

І.Қызығушылықты ояту.

Мақал – мәтелдердің жалғасын тап:

Ғылым- теңіз,білім-қайық.

Ақыл азбайды,білім тозбайды.

Оқу – білім азығы,білім – ырыс қазығы.

Көп оқыған біллейді,көп тоқыған біледі.

Ілім – бұлақ,білім шырақ.

Ердің атын аты шығарар,ғалымның атын хаты шығарар.

Тіліңмен жүгірме,біліммен жүгір.

білім арзан,білу қымбат.

байлықтың кілті- ғылым.

наданмен қос болғанша,кітаппен дос бол.

ІІ .Мағнаны тану.

І-топ Семейдегі ғылымның дамуына үлес қосқан ғалымдарға баға беру.

ІІ-топ Мәдениет пен өнерге үлесін қосқан ғұламалары туралы мағлымат беру.

ІІІ- топ Қазақ киносы мен әдебиет саласының кеменгерлері туралы баяндау.

ІІІ.Толғаныс.

І-топ.

Тест.

1.Шығыстың аса көрнекі ғалымы Әбу Насыр әл – Фараби шығармаларын қандай тілде жазды?

А)Түрік В)Парсы + С)Араб Д)Грек

2.Өз еңбектерінде адам дүниесі және оның мәнін өзінің сезім мүшелері мен ақыл – ойы арқылы таниды деп түсіндірген ғалым:

а) М.Қашқари в)Әл-фараби+ с)Ж.Баласағұри

3.Махмуд Қашқаридың шын аты:

а)Махмуд Хусейн ибн Махаммед+ в)Мұхаммед Қазы Бахадүр

с)Әдіб Ахмет Махмұдұлы.

4.Қазақтың әйгілі ғалымы Қыдырғали Жалаиридың Шығармасы:

а) «Жүсіп – Зылиқа»

в) «Шежірелер жинағы»+

с) «Хусрау – Шырын»

5. «Тарих-и Рашиди» , «Жаһаннаме» шығармасын жазған кім?

а)Мұхаммед Хайдар Дулати+ в) Махмуд Қашқари

с)Жүсіп Баласағұри

6.Махмұд Қашқари жасаған саяси- этностық тарихи карта қай ғасырда жарық көрді?

а)ІХ ғасырда в)ХІІ ғасырда с)ХІ ғасырда+

7.Қожа Ахмет Йассауидің әкесі, атақты ғұлама адам:

а)Ибраһим+ в)Мұхаммед Қанапия с)Мәті би

8.Қожа Ахмет Йасауи кесенесі қай қалада салынған?

а)Баласағұн в)Сауран с)Йасы+

9.Шоқан неше жасында дүниеден өтті?

а)30жасында в)35 жасында+ с)25 жасында

10. «Қазақ шежіресін «кім хатқа түсірді?

а)Ян Вансина в)М.Ж.Көпеев+ с)В.Радлов

ІІ-топ

Семантикалық карта

№ Ғұламалар

Туған жылдары 870-950 ж 1873 ж 1806-1879 ж 1103-1167 жж. 1103-1167 ж 1866 1835 ж

1 Құрманғазы Сағырбайұлы +

2 Махмуд Қашқари +

3 Әбу Насыр әл-Фараби +

4 Ахмет Байтұрсынов +

5 Ахмет Йассауи +

6 Шоқан Уәлиханов +

7 Әлихан Бөкейханов +

ІІІ-топ:А

1.Мұхаммед Хайдар Дулати «Манас» жыры 2.Қыдырғали Жалаири «Жаһаннаме»

3.Қожа Ахмет Йассауи «Түрік тілдерінің сөздігі»

4.Әл- фараби «Шежірелер жинағы»

5.Махмуд Қашғари «Даналық кітабы»

6.Шоқан Уәлиханов « Данышпандық інжу-маржаны»

1.Махмуд Қашғари Семей облысы

2.Қожа Ахмет Йассауи Отырар

3.Әл-Фараби Қашқари

4.Әлихан Бөкейханов Сайрам

5.Ахмет Байтұрсынов Құсмұрын бекінісінде

6.Шоқан Уәлиханов Қостанай облысы

2.Тірек – сызба.

Тіл білімінің дамуына үлес қосқан ғалымдар.

Бекіту:

1.Ғылыми жетістік деп нені айтады?

2.Қазақстанда ғылымның дамуы қандай дәрежеде болды?

3.Мәдениет пен өнердің дамуына баға бер.

Үйге тапсырма.54- параграфты оқу,мәнжазба жазу.

Бағалау.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі


Ғылым мен білімнің дамуы

Ғылым мен білімнің дамуы

Қожа Ахмет Йассауи «Диуани хикмет» кітабы

Ғылым мен білімнің дамуы

Орта ғасырлардағы қазақ жерінен шыққан даналар

Ғылым мен білімнің дамуы

Ғылым мен білімнің дамуы

Орта ғасырлардағы қазақ даласында туған тарихи шығармалар және қазақ жерінен шыққан даналар

Қазақстанда ғылым мен өнердің дамуы

Тың және тыңайған жерлерді игеру