Лексикология

Лексика (сөздік қор мен сөздік құрам)
1) белгілі бір тілдегі сөздердің жиынтығы
2) белгілі бір тілдегі сөз байлығы

Диалект сөздер
Белгілі бір жердегі (аймақ, облыс, аудан) тұоғындардың сөйлеу тілінде ғана кездесетін сөздер.
Диалект сөздер (мысал)
Оттық, сіріңке, сым, дәукен, нән.

Кәсіби сөздер
Жұрттың бәріне бірдей түсінікті бола бермейтін, белгілі бір кәсіппен я шаруашылық саласымен шұғылданатын адамдардың арасында ғана айтылатын сөздер.
Кәсіби сөздер (мысал)
Шербек (үлкен ара), атауыз (шеге суырғыш), жүйек (көкөніс, жемістер отырғызылған арықшалар), ақаба (судың лай түрі).

Термин сөздер
Ғылым, техника, өндіріс және т.б саласындағы арнаулы ұғымдар мен зат атауларын білдіретін сөздер.
Термин сөздер (мысал)
Квадрат, егемен, жарғы, нарық, төлқұжат, глобус, антоним, материк.

Жаңа сөздер (неологизмдер)
Тілде жаңа ұғымдарды білдіретін сөздер
Жаңа сөздер (мысал)
Тәлімгер, егемендік, ұшақ, жарлық, компьютер, маркетинг.

Көнерген сөздер
Қолданыстан шығып қалып,тарихи шығармаларда ғана кездесетін, мағынасы көмескі айтылатын сөздер.
Архаизмдер
Халықтың тұрмыс – тіршілігіне, салт – сана, әдет – ғұрпына қарай әр дәуірде өзгеріп, басқа сөздермен ауысып отырған немесе ескірген сөздер.
Архаизмдер (мысал)
Торқа, биқасап, сауын айту, ұрын бару, шидем, күпі, кебеже

Тарихи
Қолданылған дәуірі өтіп, ескі заманның өзімен бірге көнерген сөздер
Тарихи сөздер (мысал)
Ояз, болыс, шабарман, ұя (партия ұясы), уәзір.

Кірме сөздер
1) Шығу төркіні жағынан басқа тілдік сөздер
2) Басқа тілден енген сөздер.
Кірме сөздер (мысал)
Тарих, әдебиет, мәдениет, тәрбие-араб-парсы тілінен;
Аймақ, жарлық, нөкер, ұлыс- моңғол тілінен;
Кереует, бөтелке, бәтеңке, сөмке-орыс тілінен;

Соңғы жарияланған материалдар тізімі


КІРМЕ СӨЗДЕР

Лексикадан өткенді қайталау

Көнерген сөздер

Лексика

Кәсіби сөздер мен терминдер

Антоним, синоним, омоним

Кәсіби және термин сөздер

Диалект сөздер

рмин», «Кірме сөз», «Кәсіби сөз» тақырыптары бойынша

Кірме сөздер