Тақырыбы: «Күн шуағым отбасым»

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға отбасы туралы түсініктерін кенейту. Өз ойларын жүйелі түрде жеткізе білуге үйрету.                                                                      

Сабақтың міндеттері: Оқушылардың сөздік қорын молайту, логикалық ойлау қабілеттерін дамыту. Адамгершілікке тәрбиелеу.

          Отбасы дегеніміз – бұл мүшелері туыстық қатынаста болып, басқа мүшелеріне қамқорлық көрсетіп, бастарын біріктіретін шағын қоғам.
Қоғам дегеніміз – бұл жалпыға бірдей мақсат - міндеттері бар, өмір жағдайлары мен қарым - қатынастары біріктірілген адамдар тобы.
Бұдан шығатын түйін: бала тәрбиесіне ең әуелі оның өз ата - анасының еңбекқорлығы, ұстамдылығы, ақыл - ой, сана - сезімі әсер етпек.                                                                                                                                           

      Адамның жеке басының алғашқы қалыптасуы отбасынан басталады. Оның ер жетіп өсуі, бойындағы алғашқы адамгершілік белгілер отбасында қалыптасады, сондықтан да туған үйдің жылуы – оның көкірегінде көп жылдар бойы сақталып, мәңгі есінде жүреді. Ақын сөзімен айтқанда: «Отбасы – табиғат сыйлаған кереметтердің бірі», - десек артық емес. Жеке адамның бойындағы ар-ұяты, ақыл-ойы, адамгершілігі, басқа адамдармен қарым-қатынаста, мәдениеттілікті тәрбиелеуде отбасы алғашқы қадам. Сондықтан, отбасы өте қажетті, басқадай ешнәрсемен өзгертуге (ауыстыруға) болмайтын баспалдақ. Отбасы – сыйластық, жарастық орнаған орта. Отбасы – бала тәрбиесінің ең алғашқы ұжымы.                                                                                                    

      Отбасының басты қазығы, алтын тіреу діңгегі – бала.  Баланың тәрбиелі болып өсуіне берекелі отбасының әсері мол. Отбасының әрбір мүшесі, өзара сөйлесіп, не болмаса ата-ананың, баланың міндетін атқару ғана емес, береке-бірлік, сүйіспеншілікпен араласса, босағасы берік, шаңырағы биік отбасына айналары сөзсіз.                                                                                                                                                      

       Ата мен ана – бала тәрбиесінің қамқоршысы, өнегесі.                                                                                                                      Ата-асқар тау,         Ана – бауырдағы бұлақ,                                     Бала жағасындағы құрақ – деп ата-ана мен баланы табиғаттың тамаша құбылыстарына теңеген халық мақалына қайран қаларсың.                                                                                                                                                   

          Отбасы – адам ғұмырының тірегі ғана емес,  қоғамның да басты негізі.                                                                           Қазақ отбасы негізінен үш ұрпақтан тұрады. Ол – ата, әке, бала.                                                                         Аталар мен апалар ауыл-аймақ, ағайын арасының берекесі, ақылшысы болып келеді. Олардың әрқашанда мәртебесі биік болып, сый-құрметке бөленген. Өйткені, үлкенді сыйлауды қадір тұтқан қазақ салты бойынша көргені мен  тұрмыста түйгені көп, тәжірибесі мол адамның сыйға бөленуі заңды құбылыс деп танылған. Үлкенді сыйлау, ақылын тыңдау көргенділік деп есептеледі.

                                Отбасының бала тәрбиесіндегі ролі

бала тәрбиесінде отбасы ықпалы басқа тәрбиелік ықпалдарға қарағанда ең басым болып келуі;

өркениетті, зайырлы, құқықты қоғамның азаматын тәрбиелеуде отбасы мемлекеттің негізгі буыны;

отбасы – болашақ ұрпақтың бойында ең құнды адамгершілік қасиеттерді қалыптастыратын қоғамның ажырмайтын басты тірек – арқауы;

отбасы – жеке тұлғаны әлеуметтендіру міндетін жүзеге асырушы. Ол болашақ жас азаматтың дене жетілеуіне, шынығуына, рухани және адами дамуына, ең құнды жалпы адамзаттық құндылықтарды және ұлттық рухани байлықты бағалауға, еңбек ету дағдысын тәрбиелеуге ықпал жасаушы;

отбасы бала тәрбиесінде адамзат қоғамның тарихындағы ғасырлар сынынан мүдірмей өткен ұлттық дәстүрлі жалғастырушы;

отбасының әлеуметтік міндеттерінің өзегі тәуелсіздікке ие болған Қазақстан Республикасының мемлекеттік заңдарын құрметтеуші, елжанды азамат тәрбиелеу;

отбасы баланың мамандықты еркін және саналы таңдауына ықпал жасаушы;

отбасы өзінің ұрпағын болашақ отбасылық өмірге дайындаушы;

Бала – жанұя тәрбиесінің айнасы. Отбасы қоғамның алғашқы ұясы болғандықтан оны нығайту, тәрбиелік мәнін арттыру, сол қоғамның басты назарында болуы керек. Барлық өнеге отбасынан тарайды. Әр отбасы кішкене тәрбие мектебі болуы тиіс. Балаларына қамқорлық жасау және оларды тәрбиелеу ата – ананың табиғи құқығы әрі парызы.

                                   Отбасы туралы мақал-мәтелдер

Қарға тамырды қазақпыз.                                                                                                           Сұраса келе қарын бөле болып шығамыз.

Өз жұрттың - күншіл,                                                                                                                                          Нағашы жұрттың – сыншыл,                                                                                                    Қайың жұрттың міншіл келеді.

Өз балаңды өскенше бағасың, Немереңді өлгенше бағасың.                                                                                                             

Еркек сергек ұйықтаса, ырыс бітеді,                                                                                                  Әйел сергек ұйықтаса, жұмыс бітеді.

Жасы кіші ініні                                                                                                                                           Ақылы артса аға тұт.                                                                                                                         Жасы үлкен ағаны                                                                                                                                  Жақсы сыйлап жаға тұт

Баланың бас ұстазы – ата-анасы

Ата – бәйтерек, бала – жапырақ.                                                                                                                               

Ана жақсылығын Ауырсаң бiлерсiң.                                                                                                Қайын жақсылығын Қыдырсаң бiлерсiң.

Ананды Меккеге үш арқалап барсаң да, 

Қарызынан құтыла алмайсың.

Аналы баланың — өзi тоқ,   Анасыз баланың көзi тоқ.

Бала күлкiге тоймас,  Жаман үйқыға тоймас.

Жетi атасын бiлмеген,                                                                                                             Жетiмдiктiң салдары.

Қарсы келсе кәрiлiк                                                                                                                               Қара нарды шөктiрер.

Кәрiге құрмет,Балаға мiндет.

Өмiр қартайса да, Көңiл қартаймайды.

 

                                          Балалар, естеріңе сақтаңдар!

Жұрттың бәрімен, әсіресе қартаң адамдармен қай жерде, қай  уақытта болсын амандасып жүр. Денсаулығым жақсы болсын  десең, өзгелердің де саушылығын сұрап амандас. Өзіңді,  айнала қошаған табиғатты сүй. Өз бойыңдағы сараңдықты, жалқаулықты, тоқмейілдікті, екіжүзділікті, менмендікті, пайда-күнем есепшілдікті, қорқынышты жең. Адамға сен, адамды сүй. Олар туралы өзің әділетсіз сөз айтпа, біреудің ғайбат сөзіне сене салма. Ой мен істі бір-бірінен бөліп қарама. Оқығаның жақсы-ақ, бірақ ең бастысы – істеу керек. Қарапайым бол! Арақ ішпе, темекі тартпа. Түкке тұрмайтын нәрсеге бола ашуланбаңыз. Егер сіз дұрыс жасамасаңыз, кемшілігіңізді тез түзетуге тырысыңыз. Жақсылыққа апарар жолға бастаңыз. Сәтсіздіктеріңізді емес, қуанышты күндеріңізді жиі еске түсіріңіз.  Өзге адамдардың ой-пікірі мен талап-тілегіне түсіністікпен қараңыз.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Құқықтық тәрбие Рухани-өнегелі тәрбие Өнегелі отбасынан үлгілі ұрпақ өседі Отбасы – шағын қоғам. Неке және отбасы Балам – болашағым өмірімнің жалғасы Тәрбие басы отбасы Менің отбасым Тәрбие көзі-отбасы мен балабақша біртұтастығы Отбасы өмір өзегі

Бөлім: Уроки / Бастауыш сынып | Көрсетілім: 5686 | Қосты: NA | Ілмек сөздер: