Жер шарындағы халықтар

Сабақтың  тақырыбы: Жер шарындағы халықтар

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: Оқушыларға табиғат пен адам жайлы, жер шары халықтарытары мен          

                         елдерінің материктерде қоныстануы, жер шарындағы этностар мен діндер  

                         жайлы толық  түсінік беру.

ә) дамытушылық: Ой – өрісін, ойлау белсінділігін, сөйлеу шеберлігі мен тіл мәдениетін дамыту, шығармашылыққа баулу.

б) тәрбиелік: Оқушыларды елін, жерін, Отанын қадірлей білуге, адамгершілікке, еңбексүйгіштікке, өмірдің өзі жарыс екендігін түсіндіре отырып тәрбиелеу.

 

Сабақтың түрі:  Сайыс сабақ

 

Сабақтың әдісі: топтастыру, түсіндіру, суреттеу, салыстыру, әңгімелеу, сұрақ-жауап, семантикалық картамен, кескін картамен жұмыс

 

Сабақтың формалары: Жеке баламен, топпен, сынып ұжымымен жұмыс жүргізу.

 

Сабақтың типтері: Кіріспе, ұйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сұрау, жаңа сабаққа түсінік беру, бекіту, қорыту бағалау

 

Пәнаралық байланыс: тарих, қазақ тілі,биология, музыка

 

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру кезеңі

1. Сәлемдесу

2. Кезекші мәлімдемесі

3.жаңа сабаққа дайындық

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

1. Өткен сабақта өтілген тақырып жайлы сұрау
2. Қосымша сұрақтар қою арқылы өткен тақырыпты қорытындылау

Тірек білімдерін өзекті ету

1. Адамдар өміріне қандай табиғат апаттарының әсері үлкен?
2. Су тасқынының пайда болу себептері?
3. Табиғат байлғы деген не?
4. Топырақ дегеніміз не?
5. Сарқылатын табиғат байлықтары
6. Сарқылмайтын табиғат байлықтары

Жаңа сабақты түсіндіру

Жер шарындағы халықтар және елдер

Бүгінгі тақырыпты қалай ашамыз, ол үшін алдымызға мақсат қоямыз

Сабақтың мақсатын оқушылар қояды.

1. Халықтың материктерде қалай қоныстанғанын білуііміз керек?
2.  Жер шарындағы этностар мен діндердің таралуын түсіну
3. Дүние жүзі елдерінің рөлін ашу.

Ал, балалар мен онда жаңа сабаққа түсінік беріп өтейін. 

Халықтың материктерде қоныстануы: Қазіргі кезде Антарктидадан басқа маткриктерде  адамдар қоныстанған.

Жыл өткен сайын халық  саны біртіндеп  өсіп келуде. Бұдан 17 мың жыл бұрын жер бетінде 3 млн-дай халық болса, қазіргі таңда халық саны 7 млрд-қа жетті. Халықтың басым көпшілігі абиғат жағдайы қолайлы, теңіз жағлаулары мен жазықтарда қоныстанған. Жалпы жер бетінің барлық аймақтарына халық біркелкі қоныстанбаған. Жер бетінің 4 аймағына халық тығыз қоныстанған.Олар:

1. Оңтүстік Азия
2. Шығыс Азия
3. Батыс Еуропа
4. Солтүстік Американың шығыс бөлігі

Халықтың тығыздығына миграция әсер етеді. Миграция – дегеніміз адамдардың  Жер шарында бір аймақтан екінші бір аймаққа қоныс аударуы.

Жер шарындағы этностар мен діндер: Жер шарында негізгі 3 нәсілгежататын халықтар тұрады. Этнос дегеніміз – белгілі бір аумақта тұратын ортақ тілі, мәдениеті, салт – дәстүрі бар, даму тарихын басынан өткізген адамдар тобы. «Этнос» грек тілінен аударғанда «халық» деген мағына береді.

 

Этностың ішкі айырмашылықтарына қарай бөлінуі

ұлттарға

ұлыстарға

 

 

тайпаларға

 

 

Діндер

 

Әлемдік  діндер                                                                                              жергілікті діндер

Әлмдік  діндерге жататындар:

       I.            Ислам

    II.            Хритиан

 III.            Буддизм

Дүние жүзінің елдері: Қазір дүние жүзінде 200 – ден астам тәуелсіз елдер бар. Олар ерекшеліктеріне қарай топтастырылады. Біріншіден, елдер жерінің ауданына қарай ерекшеленеді. Жерінің ауданы 3 млн км – ден асатын елдерге Ресей, АҚШ, Канада, Қытай, Бразилия, Аустралия;  Үндістан жатады. Сонымен қатар жер көлемі кіші елдер де бар. Олар Ватикан, Манако т.б

Елдерді мемлекеттік құрылымына қарай

 

 

Республикалық                                                                               Монархиялық

Елдерді ұстанып отырған саясатына қарай

1. Капиталистік                 ІІ. Социалистік                ІІІ.  Бейтарап елдер

Елдерді сондай – ақ ұлтына қарай да топтастырамыз. Олар: көпұлтты және бірұлтты

Ал балалар сіздерге 10 минут уақыт беремін. Сіздер тапсырманы оқып түсініп алыңыздар.

Ал балалар оқып түсініп алған болсаңыздар

«Білім сайысына» тоқтайық, яғни сұрақ – жауап

1 – топ. Қазақстан

2 – топ. Атамекен

1 – топ. Бұдан 17 мың жыл бұрын жер бетінде халық саны қанша болды?

2 – топ. Қазіргі таңда халық саны қанша?

1 – топ. Жер шарындағы халық тығыз орналасқан аймақ

2 – топ. Миграция деген не?

1 – топ. Этнос деген не?

2 – топ. Этностар ішкі айырмашылықтарына қарай қалай бөлінеді?             

1 – топ. Елдер халқының ұлттық құрамына қарай неше топқа бөлінеді? Оларды ата

2 – топ. Бір ұлтты мемлекеттерді ата.

1 – топ. Көпұлтты мемлекеттерді ата

2 – топ. Діндер неше топқа бөлінеді?

1 – топ. Елдер географиялық орнына қарай қалай ажыратылады?

2 – топ. Шаруашылығының дау дәрежесіне қарай топтастырылуы

ІІ. Геграфилық орнын тап

1 – топ. Байкал ................, ..................... материгінде, ең ............ көл, тереңдігі................

2 – топ. Амазонка............, ..................... материгінде, ең................өзен, ауданы..................

ІІІ.  Мақал – мәтелдер

І. «Қазақстан»тобына

1. Тау мен тасты .......... бұзар                (су)

Адамзатты сөз бұзар

2. Құлан қырда, құндыз ............                (суда)

3. Бабалар еккен .................., балалар саялайды                      (шынарды)

4................... да сұрауы бар

5. Бір тал кессең, ............ тал ек

2. «Атамекен» тобына

1. Бағбан болсаң .............. өсір                       (бақ)

Балама деп тағы өсір           

2. Дала көркі мал, Өзен көкркі...................      (тал)

3. Ер елдің көркі, Орман – тоғай  ................ көркі              (жердің)

4. Қораңда  ....................... болсын, Көшеңде талың болсын                 (малың)

5. Отансыз адам, ормансыз ...........................                        (бұлбұл)  

 

ІV. Семантикалық карта

                   І. «Қазақстан»тобына

Сипаттама	Африка	Еуразия	Экваторлық белдеу	Антарктида
Ең көп аумақты қамтиды		+
Ауа температурасы -0500, - 800 шамасында болады				+
Аса ірі шөл орналасқан	+
Жауын – шашын мол түседі			+

 

 

 

2. «Атамекен» тобына

сипаттама	Оңтүстік Америка	Еуразия	Африка	Мүл, қына өсетін белдеу
Арктикалық шөл				+
Аса ірі шөл орналасқан материк			+
Амазонка өзені қайда орналасқан	+
Ключи шоқысы жанартауы		+

 

1. Картамен жұмыс

Жазылған астаналарды қай материкте және қандай мемлекетте орналасқанын табу.

  І. «Қазақстан»тобына

1. Астана
2. Канберра
3. Антана – Нариву
4. Рим
5. Буэнос – Айрес

2.«Атамекен» тобына

1. Дели
2. Лондон
3. Оттава
4. Каракас
5. Каир

VІ. Географиялық диктант

Материктердің шеткі мүйістерін табу

  І. «Қазақстан»тобына

Африка                   

2.«Атамекен» тобына

             Еуразия

VІІ. Жедел жауап ойыны

Мұнда елдердің есімдерінің соңғы әріптерінен жаңа елдер құрастыру.

         І. «Қазақстан»тобына

                       Каир

         2.«Атамекен» тобына

                       Өзбекстан

 

VІІІ. Қорытынды. Оқушыларды бағалау

 

ІХ. Үйге тапсырма: Жер шарындағы халықтар тақырыбын оқып келу, кескін картаға түсіру, дәптермен жұмыс.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі

Материктер мен мұхиттар географиясында не оқытады? Еуразия материгінің халқы Халқы мен елдері Халқы және елдері. Солтүстік Африка елдері Жер шарындағы халықтар және елдер Канада. Орталық Америка елдері САРАМАНДЫҚ ЖҰМЫС САРАМАНДЫҚ ЖҰМЫС Жас географ сайыс Африка материгінің халқы, саяси жағдайы

Бөлім: Уроки / Биология | Көрсетілім: 2421 | Қосты: Мұхымбай Раушан Өмірзаққызы | Ілмек сөздер: