2-апта

 Таласбаева Карылгаш Багитжановна

Қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Ш. Уәлиханов атындағы орта мектеп

Атырау қаласы

1-сабақ

Cабақтың атауы

Қуандық Шаңғытбаев. «Сабалақ» өлеңі

Cілтеме

Оқулық  «Әдебиет», 6-сынып Ә.Дайыр, Қ.Айтқалиев, Ш.Беркімбаева.

«Интермедиа» продюсерлік орталығының «Дегдар» деректі фильмі.

Жалпы мақсаттар:

Ақын өмірі, шығармашылығымен танысып, өлеңнің мазмұнын меңгерту.

Оқыту нәтижесі:

1. Оқушылар Абылай туралы бұрынғы білімдерін еске түсіреді.
2. Оның атын қазаққа танытқан Аңырақайдағы қазақ – қалмақ соғысының тарихын біледі.
3. Тарихтағы Абылай мен өлеңдегі Абылай бейнесін салыстыра, сипаттай алады.
4. Ақын өмірі, шығармашылығы туралы мәліметті айта алады.
5. Өлеңнің бас кейіпкері қазақ тарихындағы ұлы тұлғалардың бірі екендігін түсінеді.
6. Алған білімдерін өмірде қолдана алады.
7. Өлең мазмұнын  игереді.

Тапсырма-1 «Хан» сөзін айтқан кезде қандай ой келді? «Ассосиация» әдісіменоқушылар өз болжамдарын айтады.(Жұптық жұмыс)

Тапсырма – 3

Өлең мазмұнын «ДЖИГСО» әдісі бойынша топ оқушыларының меңгеруі.

Тапсырма -2.Ақын өмірі, шығармашылығы туралы презентация қорғау.

Тапсырма – 4

Өлеңі  талдау тапсырмалары.

Тапсырма -5

Аңырақай шайқасы туралы презентация қорғау.

Тапсырма – 6

Абылай туралы видеоматериал көрсету.

Мұғалім мен оқушы іс – әрекеті:

Түсіну, Қолдану:(4 топқа тапсырма)

Талдау:

Тапсырма -5

Аңырақай шайқасы оқушы Сисенова Калима туралы орезентация қорғайды.

Жинақтау:

Бағалау:

Оқушыларды бағалау

Кейінгі әрекет:

Кері байланыс:

1. Ұйымдастыру кезеңі.Оқушылармен амандасу.
2. Үй тапсырмасын сұрау.
   1. «Менің Республикам» өлеңін жатқа сұрау.
   2. Сол өлеңге ұқсас өлеңдерді табу.
   3. Ақын өмірі, шығармашылығы туралы сұрау.
3. Жаңа сабақ
   1. Оқушыларды стикерлер арқылы топтарға бөлу.
   2. «Хан» сөзін естігенде ойларыңызға не түседі?

Ассосиация әдісі арқылы топтастыру (жұппен ойлану)

Бір-екі жұптың пікірі тыңдалып болғаннан кейін, сыныптың пікірінен ортақ «ассосиация» шығарамыз.

• Міне, хан ұғымы өздеріңіз айтып отырғандай, біздің тарихымызда, қоғамдық дамуымызда айтарлықтай орны бар – ерекше тұлға. Қандай хандарды білесіңдер? (оқушылар жауап береді)  Сондай ұлы хандардың бірі және бірегейі – Абылай ханның ерлігі баяндалған шығармамен оқып, танысамыз.

 Күннің жады, тақырыбы жазылады.

Cабағымыздың мақсаты: ақын өмірінен мәлімет алу, өлеңнің мазмұнын ашу, тақырыбы мен идеясын меңгеру.

Мәтіннің өзіне түспес бұрын өлең авторы Қуандық Шаңғытбаев кім? Ақын жөнінде сыныптастарыңыз Жұмағалиев Әлібидің алдын – ала дайындаған презентациясын қарайық.

3.3 Мәтін мазмұнын  түсіну, меңгерту мақсатында «ДЖИГСО» әдісін пайдаланамын. Топта отырған оқушыларды  1,2,3,4 cандары арқылы бөліп, әр қайсысын бір топқа топтастырамын. Мәтіннің 1 бөлігін 1 санын алғандар,  2  бөлігін 2 cанын алғандар, 3 бөлігін 3 санын алғандар, 4 бөлігін 4санын алғандар бірігіп, оқып, бір- біріңізге түсіндіресіздер. 

- Бұл жерде әркім өзі үшін ғана оқымайды, өзгелерге де білім беретіндеріңізді түсіндіріңіздер. (3-минут)

Енді әркім өзінің жанұя топтарына барып түсіндіріңіздер. Сонда мәтіннің толық мазмұнын бір-біріңізге түсіндіресіздер.

Тапсырманы орындау барысында интерактивті тақтадан сөздік жұмысы көрсетіліп отырады.

• Интерактивті тақтадағы, кітаптағы түсініксіз сөздерге қарап отыруды да ұмытпаңыздар. Себебі, сөзмағынасын түсінбесеңіздер, мазмұнын меңгере алмайсыздар.

Сүзгі- найзаның ұшы

Боздақ – жастай қазақ болған жауынгер

Қар талды- қолдан күш кету

Нәскес – қарғыс мағынасында
Таралғы – үзеңгі мен ердің аралығындағы жіп
Қыл, қынап – қылыш салатын теріден жасалған қап.
Алдаспан – қару.
Дүзген – шөптің аты.
Бесін – уақытты білдіреді, сағат бестің кезі.
Қаяқ – диалекті сөз, қай жақ деген мағына береді.

4топ түстерді таңдау арқылы талдау тапсырмаларын орындайды.

Өлеңнің тақырыбы мен идеясын ашыңыздар.

Өлең құрылысына талдаңыздар.

Өлеңнен «Ер қаруы – бес қаруды» табыңыздар.

Өлеңнен  «Сабалақ» бейнесін тауып жазыңдар.

Тапсырма:Абылай туралы «Дегдар»  деректі фильмі көрсетемін. Естігендеріңізді, түсінгендеріңізді түртіп алыңыздар.

Деректі фильм үзіндісі мен  өлеңді оқи отыра, қандай байланыс бар екенін немесе өлеңде айтылмаған қандай жаңа мәліметтер бар екенін айтыңыз.  Қорыта келе, Сабалақ кім? Ол неге «Абылай да Абылай» деп ұран салды?(топтық жұмыс, постер қорғау)

Тапсырма:

«Бүгінгі заманның Абылайы деп кімді ойлайсыздар?»

«Соңғы сөзді мен айтайын…» әдісі бойынша эссе.

Сабақты бағалау: өзара бағалау

1.Абылай туралы Бұқар жырау не деп жырлады? Мәлімет жинау. Жырларынан үзінді топтастыру.

2. Өлең үзіндісін жаттау.

3.Ақын өмірі, шығармашылығы туралы баяндау.

(тапсырманы түгел орындауға немесе таңдап орындауға болады)

Үш бейнелі смайликтерге өз стикерлерін жабыстыру арқылы сабақты түсінгенін, орташа түсінгенін немесе мүлдем түсініксіз болғанын білдіреді