Салт. Дәстүр. Әдет. Ғұрып.  /8 сағат/

1 Халықтың тәрбиелік дәстүрлері 1

2 Қазақ ырымдары 1

3 Тыйым сөздер 1

4 Ұлағатты ұлттық ұғымдар 1

5 Жеті Жарғы (Әз Тәукенің заңдары) 1

6 Әдет-ғұрып ишаралары 1

7 Түс көру және оны жору 1

8 Өзіндік жұмыс 1

ІІ бөлім.

Халық айтса – анық айтады  /7сағат/

9 Наурыз – Ұлыстың ұлы күні 1

10 Халықтың уақытты анықтау белгілері 1

11 Мысқалдан батпанға дейін 1

12 Халық ауа-райын қалай болжаған? 1

13 Мақал-мәтел 1

14 «Он екі түйе, он жылқы...» 1

15 Практикалық жұмыс 1

ІІІ бөлім.

Білімдіден шыққан сөз  /6 сағат/

16 Ұл-қызым, саған айтам... 1

17 100 тағылым 1

18 Бағалы киімдер 1

19 Жеңсік тағамдар 1

20 Ыдысын көріп асын іш 1

21 Өз бетімен жұмыс 1

ІV бөлім. Қарашаңырақ

(халық мәдениеті мен этнографиясы)  

/5 сағат/

22 Ұлттық тағамдар 1

23 Киіз үй. Үй жиһаздары. 1

24 Қазақ киімдерінің түрлері 1

25 Қол өнерінің құрал-жабдықтары 1

26 Практикалық жұмыс 1

V бөлім . Тарихтан тәбәрік  /5 сағат/

27 Ислам тағылымы 1

28 Қазақта тұңғыш... 1

29 Жоғары әскери шен алғандар 1

30 Қазақ зиялылары 1

31 Өзіндік  жұмыс 1

32 VІ бөлім. Қайталау  /1 сағат/

33,34 VІІ бөлім. Сынақ  /2 сағат/

 

Оқушыларға өз халқының мәдениеті мен этнографиясын таныту, насихаттау басты міндетіміз. Себебі, «тәрбие – тал бесіктен басталады» дейтұғын дана халқымыз қашанда дәстүрге берік болып, салтын сақтай білген.

Бала тәрбиесіне, жалпы адам тәрбиесіне терең мән беріп, оның сәтті қағидалары мен ережелерін жасағандардың бірі – қазақ халқы. Міне, сондықтан оның тәрбие-тәсілдері өте көп. 

Сонымен қатар оқушылар әдебиет пәніне негіздей отырып, көрген-білгенді көкейге тоқып, көп ізденудің арқасында салт-дәстүр, әдет-ғұрып, өнеге-тағылым, дін-діл, жөн-жоралғы, ілім-білім, тәлім-тәрбие, тылсым-табиғат, тариқат-тәбәрік және де деректер мен дәйектер хақында мол мағлұмат алып, білім көкжиегін кеңейтеді деп сенемін. 

Бұл бағдарлама оқушылардың жас ерекшеліктеріне сай алынған. 

5-6 сынып оқушылары өз халқының салт-дәстүр, әдет-ғұрпымен тереңірек таныса отырып елін-жерін сүйетін ұлтжанды ұрпақ болып тәрбиеленері хақ. Құнттап қараған әр оқушы бағдарлама негізінде тілі көркем, ойы терең сөздердің жақсы үлгілерін таба алады.

Бұл курс 34 сағатқа негізделген.

 

Курстың  мақсаты:  

1.Оқушылардың бейінділік білім алуын жүзеге асыру;

2.Халық мұрасы болып табылатын рухани құндылықтар – ұлтымыздың айнымас куәсі, тарихымыздың терең тамыры болатындығын таныту;

3.Оқушылардың рухани дүниесін байыта отырып, оларға азаматтық, адамгершілік елжандылық, көркемдік-эстетикалық тәрбие беру;

4.Оқушылардың халқымыздың ұлттық құндылықтарын сөз өнері тұрғысынан қабылдауға қажетті білім, білік дағдыларымен қаруландыру;

5.Оқушылардың өзіндік білім алуын жүзеге асыру;

Курстың міндеттері:

1.Дара тұлғаның еркін, үйлесімді дамуын және креативті ойлау қабілетін арттыру;

2.Оқушылардың үздіксіз білім алуға деген ынтасын іс-әрекеттік тұрғыда дамыту;

3.Оқушылардың әдеби оқырмандық мәдениетін қалыптастыру; 

4.Ұлттық құндылықтарды таныта отырып, сөйлеу шеберлігін арттыру; 

5.Ауызекі және жазба тілде байланыстырып сөйлеуін (ойын еркін жеткізу, сауатты да мәнді жаза білу) дамыту;

6.Өзіндік ой-пікір айта білуге баулу;

7.Оқушылардың бойына ізгілік пен имандылық, адалдық пен мейірімділік сияқты адамгершілік қасиеттерді дарыту.

 

І.Мазмұндық бөлім.

Курстың мазмұны

Республикамызға кеңінен танымал жерлес этнограф-ғалым, сатирик С.Кенжеахметовтің «Жеті қазына» /жиған-терген/ атты кітабы халқымыздың сан ғасырлық дәстүр-салтын насихаттаған туынды. Біз қолға алып отырған таңдаулы курс осы кітап негізінде жасалды. 

Халқымыздың ырым-тыйымдары, жөн-жоралғысы, тағылым-өнегесі, әдет-ғұрып ишаралары, нақыл сөздері, ұлттық тағамдары мен киімдері жайлы мағлұмат курс бағдарламасында қарастырылған. Сондай-ақ, қазақта әр саладан тұңғыш шыққан қайраткерлер жайлы да түсінік берілмек.

ІІ.Нормативті бөлім. 

«Жеті қазына» таңдаулы курс бағдарламасының мазмұны мен құрылымы:

Сабақ реті Тараулар Сағат саны Оның ішінде

теориялық практикалық өзіндік жұмыс

І Салт. Дәстүр. Әдет. Ғұрып. 8 7 1

ІІ Халық айтса – анық айтады 7 6 1

ІІІ Білімдіден шыққан сөз   6 5 1

ІV Қарашаңырақ (халық мәдениеті мен этнографиясы)   5 4 1

V Тарихтан тәбәрік   5 4 1

VІ Қайталау 1 1

VІІ Сынақ 2

 

ІІІ.Ақпараттық әдістемелік бөлім.

Курсты оқытуды ұйымдастырудың формалары: лекция, семинар, конференция, дебат, ойталқы, кіріктірілген сабақ, саяхат сабақ, қойылым сабақ.

Оқушылардың оқу жетістіктерін бағалау жүйесі:

1.Күнбе-күн бақылау, тексеру, сұрақ-жауап, әрбір сабақтан соң тест немесе шығармашылық жұмыс.

2.Тақырыптық бақылау, тексеру: теориялық білімін, өз көзқарасын бақылау жұмыстары.

3.Қорытынды бақылау, тексеру, ой-толғау, өлеңді мәнерлеп оқу, сөз қолданысы.

4.Практикалық жұмыстар сынақ түрінде  «тапсырылды» деп бағаланады.

5.Бағалау жүйесі ретингілік: 1-3 ұпай – «3», 4-6 ұпай – «4», 7-9 ұпай – «5».

 

Білім мен біліктілікке қойылатын талаптар.

Оқушылар білуге тиіс:

-салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарды;

-өнеге-тағылым, жөн-жоралғыны;

-тағылымдық сөздердегі әдеби-эстетикалық ғибратты;

-халық мәдениеті мен этнографиясының өзіндік ерекшеліктерін.

 

Оқушылар дәлелдеуі тиіс:

-өз ойларын әдеби тілмен өрнектей білуі;

-әдебиет теориясы бойынша талдау жұмысын жүргізуді;

- берілген шығармашылық тақырыптар бойынша жоба жасай білуі және салыстыра отырып баға беруі.

1.Кенжеахметов.С. «Жеті қазына» - Алматы: «Ана тілі» ЖШС 2001.

2.«Қазақ тілі мен әдебиеті орта мектепте» әдістемелік журналдары

3. Бұқаралық ақпарат құралдары материалдары.