Дисфемизм

Сабақтың тақырыбы Дисфемизм

Сабақтың мақсаты :

а) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққабаспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу ;

ә) Әр оқушының өзіндік ой – қиялына ерік беріп,өзінше ой қорытуға,ой түюге баулу,шығармашылық жұмысқа жұмылдыру арқылы таным – түсініктерін дамыту ;

б) Оқушылардың бойына әдептілік,инабаттылық,қарапайымдылық қасиеттерін қалыптастыру.

Сабақтың түрі : Аралас сабақ

Сабақтың әдісі : сұрақ - жауап

Сабақтың көрнекілігі : үлестірмелі кеспе қағаздар

Халықтық педагогика Бейнет түбі - зейнет

элементтерін қолдану :

Пәнаралық байланыс : әдебиет,тарих

Сабақтың барысы :

а) Ұйымдастыру кезеңі :

Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.

ә) Үй тапсырмасын пысықтау:

Үйге берілген тапсырманы тексеремін.

1.Табу дегеніміз не?

2.Қандай тиым сөздерді білесің?

3.Омоним дегеніміз не?

4.Синоним дегеніміз не? 5.Антоним дегеніміз не?

6.Сөздің тура мағынасы дегеніміз не?

7.Лексика нені зерттейді?

8.Мәтін дегеніміз не?

б) Жаңа сабақты түсіндіру :

Кейде бір нәрсенің не құбылыстың атын тікелей айту дөрекілеу естіледі,көңілге жағымсыз тиетіндей сыңайы байқалады.Мұндай жағдайда олар басқа сыпайы, жағымды сөздермен ауыстырылып айтылады.Бұл құбылыс тілде эвфимизм деп аталады.Эвфемизм әдепті,сыпайы сөйлеу мақсатынан шыққан.Мысалы, «мылжың» деудің орнына «сөзуар»,өтірік айту дегеннің орнына «қосып айту», «ұрланды» дегеннің орнына «қолды болды», «ұрлық жасамау» дегеннің орнына «ала жібін аттамау» деген сөз тіркестері қолданылады.

Білімді бекіту : 1.Эвфемизм дегеніміз не?

2.Дисфемизм дегеніміз не?

3.Екеуінің қандай айырмашылығы бар?

Үйге тапсырма : 106-жаттығуды Төмендегі сөздерді эвфемизммен ауыстырып жазыңдар.Әдепті сөйлеуді үйреніңдер.

Ұры,өсекші,боқмұрын,қырт,саңырау,соқыр,ақсақ,мылқау,топас,жынды.

Бағалау : Сабақ соңында оқушылардың білімдері бағаланады.

Соңғы жарияланған материалдар тізімі


Табу

Ашық және қысаң дауыстар

Тіл дыбыстары

Тіл ұстарту

Тасымал

Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар

Эвфемизм мен дисфемизмнің әдеби тіл ерекшелігі

Буын үндестігіне бағынбайтын қосымшалар

Тіл ұстарту

Екпін. Сөз екпіні